ABD Sigortacılar Birliği’nin ilk Türk yönetim kurulu üyesi Berker Hazar: ABD sigortalar ile ayakta


Türkiye’de çoğu zaman bankalar sigorta firmalarının önüne geçiyor. Reklamlara baktığımız zaman da sponsorlar genelde bankalar. Fakat dünyada durum biraz daha farklı. Özellikle Amerika’da. Örneğin polis sizi durdursa bizdeki gibi ehliyet ruhsat değil de ehliyet sigorta diyor. Ev kiralamak istiyorsanız da ilk önce kiralayacağınız evin sigortasını yaptırmanız gerekiyor. Yoksa evi kiralamanız mümkün değil.

Başkent Washington’da yaşayan Türk sigortacı Berker Hazar bu alandaki başarılı isimlerden. ABD Sigortacılar Birliği’nin 4 yıl boyunca yönetim kurulu üyeliğini yapan ilk Türk sigortacı oldu. Önemli çünkü sigorta sektörü, yüzde 70 Beyaz Amerikalıların hakim olduğu bir sektör. Sigorta üzerine doktora yapan Hazar, aynı zamanda Libery Mutual Sigorta Acenta Danışma Kurulunda.


Röportaj: Anıl Sural

Fotoğraf: Rona Doğan

Önce Vatan Gazetesi Washington DC





Berker Bey öncelikle ABD'deki sigorta sektörünün büyüklüğünden bahsedebilir misiniz?

S&P Global Market Intelligence’ın geçen seneki rakamlarına göre sigorta sektörü ABD’de 1.32 trilyon dolar. Primlere göre bu rakamının yüzde 48’ini konut ve hasar sigortaları, yüzde 52’sini ise sağlık sigortaları oluşturuyor. Konut ve hasar sigortalarını otomobil, ev sahipleri ve ticari sigortalar oluşturur. 2019 yılında bu sektör 637,7 milyar doları buldu, çok büyük bir sektörden bahsediyoruz.


ABD'de sigorta ne kadar önemli?

ABD sigortalarla ayakta. Ülkede sigorta sektörü her zaman önemlidir. Koronavirüs sürecinde daha bir önem kazandığını söyleyebilirim. Örneğin, bir kişi Covid 19 hastalığına yakalanırsa ve sağlık sigortası yoksa, finansal olarak çok etkilenir. Hastane faturası on binlerce doları bulabilir. Bir kişi yoğun bakım ünitesinde uzun bir süre ventilatörde bulunuyorsa, bu rakam yüz binlerce dolara çıkabiliyor. Bu, bazı insanları yoksul bırakabilecek miktar. Düşünmek bile üzücü ancak bazılarının başına geldi. Hayat Sigortası olmadan hastalıkla Covid'le baş edebilmek çok zor. Mesela Seatlle’de koronavirüsten dolayı hastanede kalan bir kişiye 1 milyon doların üzerinde bir fatura geldi.

Sigorta konusunda Amerikalılardan farklı düşünüyoruz. Türkler bir şey olmaz diyor, Amerikalılar ise ne olur ne olmaz diyerek sigorta yaptırıyor. Mesela benim dayım 20 sene sigorta yaptırdı son 2 ay yaptıramadı ve o ay içerisinde sel tırını ve arabasını götürdü, hiç de para alamamıştı....

Bu sigortanın temelidir - İhtiyaç duyduğunuzda sahip olabilmeniz için parasını ödersiniz. Anlıyorum ki, bu “elle tutulur” bir ürün olmadığı için (dokunamazsınız, göremezsiniz) bazı insanlar için değeri anlamak zordur. İnsanlar güzel evlere, araçlara, diğer değerli eşyalara ve mülklere yatırım yapmak için çok çalışıyor. Sigortanın amacı, bir zararın yaşanması durumunda sigortalıların “bütün” zararı karşılayabilir hale getirilmesini sağlamaktır. Bu şekilde, mülk yatırımı veya araç ödemeleri için harcanan sigorta ödemeleri boşuna değil elbette.

Örneğin, 2009 yılında müşterilerimizden biri işten eve dönünce evinin yandığını gördü. Hiçbir şeyi kalmamıştı. Evini sigortalamanın önemi konusunda kendisini ikna etmeye çalışmıştık. Yıllar önce hatırladığım kadarıyla müşterimizin araba sigortası 100 dolardı ev ve araba birlikte yapınca 101 dolar gibi bir ücret çıkmıştı. Ancak fazladan bir dolar vermek istemedi ve on binlerce dolar zararı oldu. Özellikle Türkler. Türkiye’deki sigorta sistemi Amerika kadar gelişmediği için Türkiye’de yok diyor burada da almıyorlar. Evimi ve arabamı ödedim gerek yok istemiyorum diyorlar. ABD’de sistem sigorta üzerinden kurulduğu için yarın öbür gün birşey olunca mağdur durumda kalıyorlar...


Koronavirüs ABD’de sigorta sektörünü nasıl etkiledi?

Sağlık sigortası satışları yükseldi. ABD’de sağlık sigortası almak istiyorsanız normalde 31 Aralık’a kadar alabiliyordunuz. Diğer ülkelerden farkı ise buradaki sigortalar geçmişte olan hastalığı da kapsamasıdır. 30 Aralık’ta sigorta alırsınız ve 2 Ocak’ta hemen her türlü hastalığınız için doktora gidebilirsiniz. Fakat koronavirüsten dolayı şu an sigorta alıp ertesi gün kullanabilirsiniz. Bu sigorta şirketleri için zor bir durum. Zaten hasta olan sigorta alıyor. Sigorta mantığına uymuyor ama devlet bunun önünü açtı mecburen sigorta şirketleri de uyuyor.


Sizin sigorta sektörüne giriş hikayeniz nasıl oldu?

2007 yılında kredi danışmanı olarak çalışıyordum. O sıra bir sigorta acentesi için bir kredi kapattım. Sigorta acentasına 1 milyon dolar para buldum ve bankadan parayı aldı tüm işlemlerini de ben yaptım. Ondan sonra o kişi sen işinde iyisin finans konusunda bilgilisin satış da iyi gel benimle çalış dedi. Ben sigorta işine gerek yok dedim. Finans işi çok daha popülerdi. Kabul etmedim. Dostluğumuz devam etti o hep ısrar etti. 2008’de mortage krizi olunca artık para kazanma ihtimali kalmayınca zorunlu olarak sigorta sektörüne geçiş yaptım. Sigorta diğer işler kadar etkilenmiyor. Daha az kazanıyorsun ama kazancın garanti oluyor.

Aileniz sigorta sektörüne girince ne söyledi?

Sigorta işi için ilk kabul aldığımda babam ile annemi çok büyük heyecanla aradım. Onlara telefonda çok güzel bir iş buldum ve Amerika'daki geleceğim çok harika olacak dedim. Onlar ne işi dedi? Cevap olarak sigorta şirketinde çalışacağım dediğimde telefonda büyük bir sessizlik oldu. Alo dediğimde 'yani iş bulamadın' dediler. Niye böyle düşünüyorsunuz dediğimde izlediğimiz bir çok Amerikan filminde Amerika'da iş bulamayanlar sigorta satıyor dediler. Bu arada şu anda kesinlikle öyle düşünmüyorlar. (Gülüyor)


Sigorta lisansını almak zor mu?

Lise mezunu da olsa sınavlara girebilir ve lisansını alabilir. Fakat her eyalet için ayrı bir lisans gerekiyor. Tüm eyaletlerde sigorta yapmak istiyorsanız her sene astronomik rakamlar ödüyorsunuz. Çünkü lisansı her sene yenilemek gerekiyor. Bizim firmamızın hemen hemen her eyalette lisansı var ve sigorta yapabiliyoruz.


Müşterilerinizin yüzde kaçı Türk?

Müşterilerimin ortalama yüzde 30’u Türk.


Eyaletlere göre sigorta kapsamları değişiyor mu?

Her eyaletin farklı  kapsamları, farklı kuralları var. Sigorta tutarları değişkenlik gösteriyor. Bazı insanlar zaten bir şeyim yok diyor ve sigorta teminatlarını düşük tutup sigorta yaptırıyor. Örneğin araçla kaza yaptın ve 100 bin dolar masraf çıktı diyelim. Sigortayı eyalete göre minumumdan 20 bin dolarlık yaptıran biri zararın gerisini kendi cebinden vermek zorunda. Yani kalan 80 bin dolar kaza yapandan bir şekilde alınıyor. Evin varsa örneğin hasarı ödeyene kadar evine ipotek koyuyorlar. Ya da maaşından kesiliyor  yaşayabileceğin kadarını sana verip geri kalanını maaşından kesiyorlar.


Türkiye'de bazen haberlerde denk geliyoruz. Futbolcular ya da mankenler bacaklarını sigortalattı diye. Sizin denk geldiğiniz ilginç sigortalatma istekleri var mı?

Restoranda kayıp düşenler Amerika'da meşhur, onun sigortası var mesela. ABD’de bir yerde paspas yapınca hemen ıslak diye tabela koyarlar. Çünkü bu işi kaza değil de profesyonel olarak yapanlar var. Örneğin restorana gidip bilerek kolunu kıran ve işe gidemiyorum diyen var. Düşünün adam doktor ve 50 bin dolar aylık geliri var ve 3 ay çalışamayacağı için 150 bin dolar maaş ve elbette diğer masrafları da ekleyince milyon dolarlara kadar gidebiliyor. Merdivenden düşmeler de çok. Kendi hatası olsa ve siz tüm önlemleri alsanız da dava açıp para alabiliyorlar...

Burada en farklısı disability insurance yani sakat kalma sigortası. Mesela doktorlara çok yapıyoruz. Adam cerrah ve ameliyatlara giriyor. Adamın sağ eline bir şey olursa ömür boyu çalışamaz yıllık 500 bin dolar kazanan insanlardan bahsediyoruz. İşi yapamayacağı için sigorta ona maaş ödüyor. Yine mesela doktor bir hata yaptı yanlış bir operasyon, hasta dava açıyor doktora. En çok yaptığımız sigortalardan birisi bu.


ABD'de sağlık çok pahalı. Nasıl bir sağlık sigortası sistemi var? Ortalama maliyetler nedir?

Sigortalar 100 dolardan başlıyor 1000 dolara çıkıyor. Gelirle doğru orantılı. Bir kısmını devlet ödeyenler de var. Geliri çok düşük vatandaşların sigortasının tamamını devlet ödeyebiliyor.


Hangi alanda sigortalar yapıyorsunuz?

Daha çok işyeri sigortasını yapıyoruz. Yangın, sel, terör, çalışanlar için workers comp, binanın hırsızlık sigortaları ağırlıklı. Onun dışında sağlık sigortası geriye kalan ev, araba sigortaları yapıyoruz.


ABD Sigortacılar Birliği’nde ilk Türk yönetim kurulu üyesisiniz bahsedebilir misiniz?

ABD’de toplam 2 milyon 800 bin sigorta işinde çalışan var. Bunların 1.6 milyonu sigorta şirketlerine çalışıyor.1.6 milyonun 923 bini hayat ve sağlık sigorta şirketlerinde çalışıyor, geriye kalan 647 bin ev, araba, iş yeri şirketlerinde çalışıyor. 1.2 milyon broker ve sigorta acentasında çalışan kişi var. Amerika Sigortacılar Birliğinde ise yarım milyon üye var. Ben Yönetim Kuruluna giren ilk Türk kökenliyim. Diversity Task Force’da yani Çeşitlilik alanında çalışmalar yaptık. Yönetim kurulundaki 5 kişiden biri olarak 4 yıl görev yaptım. Yoğun bir seyahat vardı ondan dolayı şu an Maryland eyaletindeki Sigorta Birliği’nde görev yapıyorum.


Çeşitlilik alanında çalıştınız peki ABD’de sigorta sektörü çeşitli mi?

Sigorta endüstrisinin yüzde 70'ini beyaz Amerikalı erkekler oluşturuyor. Geriye kalan yüzde 30'unda da kadınlar, göçmenler, siyahi erkekler yani beyaz Amerikalı olmayan herkes.


Berker Hazar kimdir?

Aslen İzmit, Kocaeli doğumlu. Kocaeli üniversitesi Jeoloji Mühendisliği mezunu.
MBA University of District of Columbia
MS Executive Masters in Leadership in Georgetown University
Sigortacılar birliği 2014-2018 Diversity Task Force Yönetim Kurulu
2018’den beri Maryland Eyaleti Sigortacılar Birliği Yönetim Kurulu
Liberty Mutual Sigorta Agentalar  konseyinde Yönetim Kurulu Üyesi
2019’den beri kardeş eyalet Maryland ve Kocaeli Eyaleti Ortak Başkanı
Sigorta üzerine doktora yapıyor
Reyets Application’in kurucu ortağı
Washington’da iki çocuğu ve eşi ile birlikte yaşıyor. Satranç oynamayı ve teknede ailesiyle birlikte zaman geçirmeyi çok seviyor.