Av. Arb. Rızacan AKIN
Kamuoyunda "9. Yargı Paketi" olarak bilinen Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaşmasının ardından, 7531 sayılı “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 14.11.2024 tarihli ve 32722 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış olup söz konusu kanun kapsamında 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nda birtakım değişiklikler yapılmıştır.
Öncelikle, yapılan değişikliklere ilgili Kanun’da düzenlenen şekliyle yer vermek yerinde olacaktır. Bahsedilen değişiklikleri içeren mevzuat hükümleri aşağıdaki şekildedir:
MADDE 24- 7/6/2012 tarihli ve 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 17/B maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(6) Anlaşma belgesinin taraflarından biri, icra edilebilirlik şerhi verilmesinden sonra tapu müdürlüğünden tescil talebinde bulunabilir. Tapu müdürlüğünce taşınmaza ilişkin mevzuatta öngörülen gerekli inceleme ve değerlendirme yapıldıktan sonra resmi senet düzenlenmeksizin tescil talebi yerine getirilir.”
MADDE 25- 6325 sayılı Kanunun 18/A maddesinin onbirinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “bu taraf davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile yargılama giderinin tamamından sorumlu tutulur.” ibaresi “bu taraf davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile karşı tarafın ödemekle yükümlü olduğu yargılama giderlerinin yarısından sorumlu tutulur.” şeklinde ve ikinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Ayrıca bu taraf lehine Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen vekâlet ücretinin yarısına hükmedilir.”
MADDE 26- 6325 sayılı Kanunun 18/B maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(5) Taşınmazın devrine veya taşınmaz üzerinde sınırlı ayni hak kurulmasına ilişkin anlaşma belgesinin taraflarından biri, icra edilebilirlik şerhi verilmesinden sonra tapu müdürlüğünden tescil talebinde bulunabilir. Tapu müdürlüğünce taşınmaza ilişkin mevzuatta öngörülen gerekli inceleme ve değerlendirme yapıldıktan sonra resmi senet düzenlenmeksizin tescil talebi yerine getirilir.”
MADDE 27- 6325 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin ikinci fıkrasının (e) bendine “tamamlamak ve” ibaresinden sonra gelmek üzere “mesleğinde yirmi yıl kıdeme sahip olanlar hariç” ibaresi eklenmiştir.
6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu üzerinde yukarıda yer verilen şekilde yapılan değişiklikler doğrultusunda;
İlk olarak, ilgili Kanun’un 20. maddesi değişikliği ile arabuluculuk eğitimini tamamlayan ve mesleğinde 20 yıl kıdeme sahip olanlar için arabuluculuk yazılı sınavından muafiyet getirilmekte, böylece mesleğinde 20 yıl kıdeme sahip hukukçuların yazılı sınava girmeden arabuluculuk siciline kaydolmalarına imkân tanınmaktadır.
Yine ilgili Kanun’un 17/B ve 18/B maddelerine eklenen fıkralar ile; arabuluculuk süreci sonunda hazırlanan anlaşma belgesinin veya taşınmazın devrine veya taşınmaz üzerinde sınırlı ayni hak kurulmasına ilişkin anlaşma belgesinin taraflarından birinin, icra edilebilirlik şerhi verilmesinden sonra tapu müdürlüğünden tescil talebinde bulunabileceği düzenlenmektedir. Bu kapsamda yeni düzenleme ile anlaşma belgesinin taraflarından biri, icra edilebilirlik şerhi alınmasından sonra tapu müdürlüğünden tescil talebinde bulunabilecek ve tapu müdürlüğünce taşınmaza ilişkin mevzuatta öngörülen gerekli inceleme ve değerlendirme yapıldıktan sonra resmi senet düzenlenmeksizin tescil talebi yerine getirilebilecektir.
Son olarak, bahsedilen değişiklikler uyarınca, ilgili Kanun’un 18/A maddesinde yer alan arabuluculuk görüşmelerine geçerli bir mazereti olmaksızın katılmayan taraf için öngörülen “bu taraf davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile yargılama giderinin tamamından sorumlu tutulur” ibaresi “bu taraf davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile karşı tarafın ödemekle yükümlü olduğu yargılama giderlerinin yarısından sorumlu tutulur” şeklinde değiştirilmekte ve “Ayrıca bu taraf lehine Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen vekâlet ücretinin yarısına hükmedilir.” hükmü eklenmektedir. Bu değişiklik ile arabuluculuk uygulamalarında taraflardan birinin geçerli bir mazeret göstermeksizin ilk toplantıya katılmaması sebebiyle arabuluculuk faaliyetinin sona ermesi durumunda toplantıya katılmayan taraf, son tutanakta belirtilecek ve bu taraf davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile karşı tarafın ödemekle yükümlü olduğu yargılama giderlerinin yarısından sorumlu tutulacak ve ayrıca bu taraf lehine Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'ne göre belirlenen vekalet ücretinin yarısına hükmedilecektir.
14 Kasım 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan ve bu tarih itibarıyla yürürlüğe giren söz konusu değişiklikler kapsamında, arabuluculuk kurumu bakımından yeni bir döneme girilmiştir.
