Yayımlanacağı tarih: 06/11/2020

"İlkler Şehri Uşak"

Uşak İl Kültür ve Turizm Müdürü Sayın Şerif SÖYLER ile Röportaj

Bu hafta: "64" numaralı plakaya sahip, Ege bölgesi'nde Batı ve Orta Anadolu'yu birbirine bağlayan bir noktada İç Ege Bölümü'nde kurulan Uşak ilimizi konu aldık.

1933 Yılında içinde çekilen  “Cumhuriyeti Biz Böyle Kazandık” o efsane fotoğrafı ile akıllara kazınan; küçük fakat ülkeye fayda sağlayan ilkleri ve güzel geçmişiyle büyük bir kent olan Uşak ilimizin genel özelliklerini ve turizm faaliyetlerini öğrenebilmek adına Uşak İl Kültür ve Turizm Müdürü Sayın Şerif SÖYLER ile bir röportaj gerçekleştirdik.

Sayın Müdürüm, “Önce Vatan Gazetesi” okurları için kendinizi tanıtır mısınız?

2007 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığında göreve başladım. 2009 Yılında Pamukkale Üniversitesi Arkeoloji Bölümünden Mezun oldum. 2014 Yılında Uşak İlimizde görev yapmaya başladım. Müze Müdürü olarak başladığım görevime Sayın Bakanımızın takdiriyle 2018 yılından bu güne İl Kültür ve Turizm Müdür Vekilliği de eklenmiş oldu. Bir kız çocuk babasıyım. Meslek yaşantımda tarihi ve kültürel araştırmalar yapmanın yanında, turizm hedefleri noktasında ilimizden hem daha ileride hem de daha geride bulunan illerde çalışma fırsatım oldu. Bu da Kültür ve Turizm alanında tecrübe birikimimi artırmasının yanında, görev yaptığım alanda, hangi noktada olduğumuzu daha iyi anlamama imkân sağladı.  

Efendim, Uşak ilimizi de bizlere kısaca tanıtın dersek neler söylersiniz?

İlimizin M.Ö 200.000 yıllarında insan varlığı bilimsel kazılarla bilinmekte olup , MÖ 4000  yıllarında yerleşik yaşamın başladığı, Hitit Krallığı egemenliğinde bulunan bölge, M.Ö. 2500’lerde Luvi istilasına uğramış, Hitit Krallığı dağıldıktan sonra, M.Ö. 1000 yıllarında Ege göçleri ile boğazlardan gelen Frigyalıların egemenliğine girmiştir. M.Ö. 7.yüzyıllarda Lidyalılar ile Frigyalılar arasında paylaşılmıştır. Dünyada ilk kez parayı kullanan Lidyalılar, Uşak’ın batısında hakimiyet sürmüşlerdir. Lidyalılar zamanında Ege bölgesini yakın doğuya bağlayan tarihi “Kral Yolu” Uşak’tan geçmiştir. M.Ö. 6.yüzyılda bütün Anadolu Pers İmparatorluğuna bağlanmıştır.

M.Ö. 4.yüzyılda Büyük İskender’in Pers İmparatorluğunu yıkmasıyla bölge önce Makedonya Devleti daha sonra Bergama Krallığı ve M.Ö.2.yüzyılda Roma İmparatorluğu, M.S.395 yılında Roma İmparatorluğunun ikiye ayrılmasıyla 700 yıl boyunca Bizans hâkimiyetinde kalmıştır.

1071 Malazgirt Zaferinden sonra, Anadolu’nun fethi ile görevlendirilen I.Süleyman Şah, Uşak’ı Selçuklu Devletine katmıştır. Selçukluların dağılmasından sonra ki beylikler döneminde Germiyanoğulları bölgede hakimiyet sürmüş, 1391 yılında Yıldırım Beyazıt tarafından Osmanoğullarına katılmıştır. Fetret devri boyunca Karamanlılar elinde kalmış,1414’ de tekrar Germiyanoğullarına geçmiş, 1429 ‘da Osmanlı Devletine katılmıştır. Uşak’ın İstiklal savaşımızda önemli bir yeri vardır. Yunan Orduları Komutanı General Trikopis merkez Göğem Köyünde esir alınmıştır. 1 Eylül 1922 ‘de Uşak işgalinden kurtulmuş, 2 Eylül 1922 ‘de Atatürk ve İnönü şehre gelerek karargah kurmuşlar, Trikopis’in kılıcını bugün Atatürk ve Etnografya Müzesi olan evde teslim almışlardır. Kütahya İline bağlı bir ilçe iken 15 Temmuz 1953 yılında çıkarılan 6129 Sayılı Kanunla İl statüsüne kavuşmuştur.

Koronavirüs ile mücadele kapsamındaki çalışmalarınızı bizlerle paylaşır mısınız?

Koronavirüsle Mücadele Kapsamında, Müdürlük olarak İl Hıfzıssıhha Kurulunun aldığı kararları uygulamakla birlikte, Müdürlük bünyemizdeki birimler olan Kütüphane ve Müze Müdürlüğü başta olmak üzere Sağlık Bakanlığının ve İçişleri Bakanlığının yönetmelikleri doğrultusunda birimlerimizde covid 19 tedbirlerini en önemli husus olarak görüyoruz. Ayrıca il müdürlüğü başta olmak üzere diğer birimlerimizdeki personelimiz ile ziyaretçilerimizin ateş ölçümlerini yapıyor, hes koduyla giriş işlemlerini gerçekleştiriyoruz. Arkeoloji ve Etnografya Müzelerimiz ile kütüphanelerimize belirli sayıda ziyaretçi kabul ediyoruz.

Sayın Müdürüm, göreve başladığınızdan bu yana Uşak'da yaptığınız faaliyet ile yatırımlarınızdan bahseder misiniz?

Göreve başladığımızdan beri İlimizin tanıtımına katkı da bulunmak için Valiliğimiz önderliğinde kolektif bir çalışma yapma gayretinde bulunuyoruz. Aslına bakarsanız başarıların da, başarısızlıkların da şahsileştirilmesine öteden beri karşıyım. Takım ruhu ve çoğulculuk doğrultusunda ilimiz için var gücümüzle mücadele etmeye çalışıyoruz.

Turizm ve tanıtım faaliyetleriniz nelerdir?

MEVCUT ÇALIŞMALAR:

İlimizde geçtiğimiz yıla kadar Cumhurbaşkanlığı kararı ile yapılan hiçbir arkeolojik kazı bulunmamaktaydı. Hâlbuki biliyoruz ki, turizmde önceliği antik kentler olan bir ziyaretçi kitlesi mevcut. Bu durumda bizim hedef gruplarımızdan birini oluşturmakta. Bu amaç doğrultusunda, Ulubey ilçemizde yer alan Blaundos Antik Kenti’nde 12 ay süreli Cumhurbaşkanlığı kararlı arkeolojik kazılara başladık. Bu çalışmaların orta vadede şehrin turizm hedeflerine katkı yapmasını bekliyoruz.  

Yeni Müzemizi faaliyete geçirdik, yine bizden bir dönem önce başlayıp bizimle tamamlanan İl Halk Kütüphanemizi vatandaşlarımızın hizmetine sunduk, sıradaki hedefimiz ise İl Kültür Turizm Müdürlüğümüzün yeni binasını, eski arkeoloji müzesinin bulunduğu noktaya yaparak, tanıtım faaliyetlerini çağdaş ve uygun fiziki mekânlarda gerçekleştirmek istiyoruz. Aynı zamanda kültürel aktivite ve kursların düzenlenmesi gibi pek çok konuda, daha faal ve etkin hale gelmeyi amaçlıyoruz.  .

İlimizde termal kaynakların kullanılması yönünde Kayaağıl ve Hamamboğazı gibi tesislerimiz mevcut, bu konu da ise çevre illere göre daha inaktif kaldığımız bir gerçek, fakat ilimizin tarihsel ve kültürel birikimi, iklim koşullarının uygunluğu itibariyle turizm sezonunun daha uzun sürmesini bir avantaj olarak görüyor ve hiçbir şey için geç kalmadığımıza inanıyorum. Bu konuda ilimize ziyaretçi çekmek amacıyla daha rekabetçi ve agresif bir kurumsal politika izlemek istiyoruz.

Şahsıma en çok dile getirilen konulardan bir tanesi de ilimizin tanıtımının uzun yıllardır yeteri kadar yapılamadığı yönünde.

Çağımızda, zaman ve koşullar o kadar hızlı değişiyor ki baş döndürücü bir hızda ilerleyen ilgi alanınızda ki süreci kaçırmadan, sürece dâhil olmanız gerekiyor. İlimizle ilgili şu ana kadar yapılan tanıtım faaliyetleri, fuarlar, yazılı ve görsel materyaller üzerinden yapılmakta. Bu konuda ise yukarıda da bahsettiğim gibi daha rekabetçi ve çağdaş doneler kullanmak istiyoruz. Tanıtımda fuar veya görsel materyal (afiş, broşür v.b.) kullanımı dışında, PR şirketleriyle çalışarak profesyonel tanıtıma geçmeyi planlıyoruz. Tanıtım alanımızda ana hedefimiz ise sosyal medya. Yirmi fuarda standınıza çektiğiniz ziyaretçi sayısını, profesyonel sosyal medya paylaşımında 1 saatlik bir sürede yakalıyorsunuz.

Hedef kitlesinin doğru seçilmesi sonucunda yapılacak çağdaş tanıtım faaliyetlerinde, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü olarak, taşınır taşınmaz kültür varlıklarımız ve somut olmayan kültürel mirasımız gibi bütün argümanlarımızla aktif rol oynayarak, tanıtıma yön verici pozisyonda olmak istiyoruz.

TANITIMDA VEYA HİZMET TE KARŞILAŞILAN GÜÇLÜKLER NELERDİR

Kültür ve Turizm alanında sürekli hedefler koymalı ve hedefleriniz doğrultusunda kurumsal politikalar geliştirmelisiniz. İlin yer aldığı coğrafya, ildeki vatandaşların sosyo-ekonomik durumları gibi faktörler bu hedeflerinizi etkiler ve yıllık dalgalanmalar yaratır,  fakat bu yıl hiç beklenilmeyen şekilde salgın hastalık faktörü ne yazık ki bu hedefleri etkileyen başlıca unsur oldu. Buna rağmen Ülkemizin alternatif turizm sektörlerinin avantajını iyi kullanabilirsek bu zorluğu da en az kayıpla atlatacağımıza inanıyorum.

Sayın Müdürüm, Uşak'ın turistik, kültürel ve doğal varlıklarını koruma veya onarmaya yönelik çalışmalarınız oldu mu veya olacak mı?

KÜLTÜR VARLIKLARI İLE İLGİLİ YAPILAN ÇALIŞMALAR

İlimizde Valiliğimiz, İl Özel İdaremiz ve Vakıflar Bölge müdürlüğü katkılarıyla Camii, Han, Çeşme ve tarihi konak gibi taşınmaz kültür varlıklarının restorasyon çalışmalarına katkı da bulunuyor, her türlü kültür varlığının korunması ve gelecek nesillere aktarılması noktasında ayrıntılı çalışmalar yürütüyoruz.

Resmi platformda Uşak'a gelen turistleri doğru yönlendiren turizm enformasyon memurlarınız var mı?

Enformasyon Memurumuz var fakat enformasyon büromuz henüz mevcut değil Bakanımız ve Valiliğimiz desteklerinde inşallah ona da tez zamanda kavuşacağız.

Sayın Müdürüm Uşak ismi nereden gelme ve isminin anlamı nedir?

Uşak ismi, “oğul (uşak)”dan gelir. Özbeöz bir Türk şehri olan Uşak’ı Selçuklu Türkleri kurmuştur. Bu şehre nüfus gerekli olduğundan “oğul (uşağı) bol olsun” diye duâ edildi. Diğer bir rivâyetse Uşak’a halıcılık sanatını Oğuz Türkleri getirdi. Halı tezgâhlarının çoğu ise evde ve küçük işyerlerinde kurulurdu. Uşak halkı bu tezgahlarda çalışacak kalabalık âileye önem verirdi. Bunun için eşikte ve beşikte yeni yeni oğul (uşak) isteyenler çoktu. Şehrin kalabalıklaşması ve halı tezgahlarının devamlı vardiyeusûlü ev halkınca çalıştırılması için çok oğul (uşak) isteğiyle yapılan duâlar ve doğumlardan sonra yapılan şükürlerle bu şehrin ismi “oğul” mânâsına gelen “Uşak” olarak halk arasında yerleşti ve asırlar boyu bu isimle anıldı.Kuzeyden Kütahya, doğudan Afyonkarahisar, güneyden Denizli, batıdan Manisa illeriyle çevrilidir. Trafik numarası 64’tür. Halısı dünyâca meşhur olup, “Türkiye’nin Halı Tezgahı” olarak tanınır. Halısı yanında derisi, şekeri ve pamuklu dokumalarıyla meşhur, önemli bir sanâyi ve tarım merkezidir. İstiklâl Harbinde önemli bir târihî yeri vardır.

Uşak denilince akla ilk gelen nedir?

Uşak zaten İlkler şehri olarak da anılmaktadır. O yüzden sadece bir şeyin akla gelmesi mümkün değildir fakat ilk akla gelen 1933 Yılında İlimizde çekilen o efsane fotoğraf “Cumhuriyeti Biz Böyle Kazandık” gelmesi bizi ayrıca mutlu edecektir.  

Uşak'ı diğer illerimizden farklı kılan özelliği veya özellikleri nelerdir?

Tabii her ilin kendine ait doğal ve beşeri zenginlikleri mevcut bu nokta da illeri kıyaslamak doğru olmasa gerek fakat doğal zenginliklerimiz Uşak Kanyonları, Taşyaran Vadisi, Tarihi zenginliklerimiz Blaundos Antik kenti, beşeri zenginliklerimiz Uşak Halısı ve Eşme Kilimi, gastronomi de Uşak tarhanası şeklinde kısaca sıralamamız mümkün.

Uşak 'ın kültürel faaliyetleri nelerdir?

Kültürel Faaliyetlerimiz oldukça çeşitli: ata sporumuz Cirit mesela Türkiye’nin ilk bayan cirit kulübü buradadır, Ülkemizde yapılan cirit müsabakalarının çoğunun şampiyonu ilimizdeki cirit kulüplerinden çıkmaktadır. Yine Eşme Kilim festivali önemli bir kültürel organizasyondur. Uşak dokur evinde ve Özel İdare bünyesinde dokunan Uşak’ın Halıları dünyada tanıtılmaktadır. Cumhurbaşkanlığı Külliyesindeki halıların bir kısmı Uşak Halılarıdır.

Uşak'ın turistik yerlerini tanıtır mısınız?

Uşak’ın: Uşak Kanyonları Cam teras, Taşyaran Vadisi, Uşak Müzemiz, Uşak Kent Tarihi Müzemiz, Blaundos Antik Kenti, Pepuza Antik Kenti, Akmonia Antik kenti, Atatürk Etnografya Müzesi başta olmak üzere Termal Tesislerimiz Kayaağıl ve Banaz Hamam Boğazı tesislerimiz mevcuttur.

Uşak 'ın yöresel yemekleri ve özellikleri nelerdir?

Uşak yemeklerimiz:

1- Tarhana Çorbası

2- Keşkek.

3- Et Basma.

4- Ciğer Sarma.

5- Döndürme Böreği.

6- Çömlek Kebabı

7- Alacatene.

8- Muska Böreği

9- Haşhaşlı

10-Demir tatlısı

11- Gelin tatlısı vb. yöresel yemeklerimizi mutlaka tatmanızı tavsiye ederim.

***

64 Uşak

Ege Bölgesinin kapılarını Doğuya açan,

“Anadolu’nun ilk sanayi şehri” diye anılan,

Yurdumun ilk şeker fabrikasıyla öncülük yapan,

Uşak, hiçbir zaman inmedi liderlik koltuğundan.

Bin yıldır Anadolu’nun nöbetçiliğini yapan,

Yaş kalan, dünyanın en yaşlı Karaçam Ağacı’dır.

Clandras Köprüsünün izi ve dekoruyla fark katan,

O doğal manzaralarından sadece birisidir.

Altın madeni gibi onu daha da değerli klan,

O dünyaca ünlü olan Karun Hazineleri’dir.

Köklü tarihini sergileyip, yakından tanıtan,

Müzesindeki arkeolojik buluntularıdır.

Türk halı sanatının ikinci, son parlak çağından

Ve halen özenle dokunan Eşme Kilimleri’dir.

Çalışkan ve uyumsal halkıyla hep ileriye bakan,

Ege’nin küçük ve şirin incisi Uşak kentidir.

Hande Hamdiye Ağırman

 ***

Fotoğraflar: Uşak İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü