Haber: Damla Oya Erman
1880'lerden kalma bu özel elbise, bronz ipek ve metal düğmeleriyle dikkat çekerken, iç kısmında gizli bir cep bulunduruyordu.
Arkeolog ve vintage kostüm koleksiyoncusu Rivers Cofield, 125 dolarlık fiyatı üzerinde pazarlık yaparak elbiseyi 100 dolara satın almıştı. Tatil sezonu olması nedeniyle bu antik kostüm koleksiyoncusu, genellikle ödediğinden biraz daha fazla ödeme yapmıştı.
Ancak Rivers Cofield, Aralık 2013'te satın aldığı elbisenin 10 yıl sonra bir sırrı açığa çıkaracağını tahmin etmiyordu. Elbisenin zarif işlemeleri, bronz ipeği ve metal düğmeleri, yaşına rağmen hala sağlam durumdaydı. Ancak elbisenin içindeki sır dolu cep, gerçek bir gizemi ortaya çıkaracaktı.
Elbisenin balık sırtı, dantel manşetleri ve geçmiş dönemi yansıtan tasarımı, 1880'lerin kıyafetlerinden biri olduğunu gösteriyordu. Rivers Cofield, bu özel elbiseyi bir arkeolog olarak değil, bir vintage kostüm koleksiyoncusu olarak satın almıştı. Ancak elbise, iç kısmındaki gizli cebiyle bir sır taşıyordu.
Gizemli Not ve Şifreler
Elbisenin altında bulunan gizli cebin içinde, iki katlı kağıt parçası içinde sıralanmış, anlamsız gibi görünen kelimeler ve yer isimleri vardı:
"Bismark, omit, leafage, buck, bank Calgary, Cuba, unguard, confute, duck, Fagan"
Bu kriptik notlar karşısında Rivers Cofield şaşkına dönmüştü. Bu kelimelerin anlamı nedir ve neden Bennett, bu notları saklamak için böyle bir "süper gizli saklama yerine" ihtiyaç duymuştu? Elbisenin düğmeleri sadece Shakespeare'in "Hamlet"indeki melankolik Ophelia'yı değil, aynı zamanda elbise için ödediğinden daha değerliydi.
Şifre çözme süreci
Şubat 2014'te, Rivers Cofield elbiseyi "Bennett'ın Bronz Büstü" olarak adlandırdığı bir blog yazısı paylaştı. "Ne oluyor?" diye yazdı. "Belki de burada bir çözüm dahisi projelerini bekleyen biri var." Elbisenin ve notların fotoğraflarını paylaştı.
Ancak online dedektifler, başarılı olamadan önce bu davayı üstlendiler. Rivers Cofield, elbiseyi Maine'deki annesini ziyaret ederken satın almıştı ve blog yazısından sonra çok da fazla düşünmemişti.
Ancak haberi olmadan, meraklı amatör dedektifler gizemi çözmek için çalışıyorlardı. Onu "ipek elbise şifresi" olarak adlandırdılar ve kelimelerle ilgili çeşitli komplo teorileri ortaya attılar. Kimi, Bennett'ın kodlu kelimeleri iletişim kurmak için bir casus olduğunu düşündü.
2017 yılında, bir blog yazarı notu çözülemez 50 şifreli mesaj listesine ekledi ve daha fazla teori ortaya attı. Acaba kriptik bir aşk notu mu? Elbise ölçüleri mi? Amerikan İç Savaşı'na ait şifreler mi?
Rivers Cofield, herhangi bir yorumu Amerikan İç Savaşı ile ilişkilendiren bir yorumu hemen reddetti. Elbisenin 1880'lerden olduğunu biliyordu ve
o döneme ait Bloomingdale's mağazasının kataloglarını inceleyerek emin oldu. O tarihe gelindiğinde savaş yaklaşık 20 yıl önce bitmişti.
Davet edilen yardımcı dedektif
Ancak hikaye burada bitmedi. Yazıyı bulan bir Kanadalı araştırmacı, Wayne Chan, yazının içeriğiyle ilgilenmeye başladı. Chan, 170 şifre kitabını inceledi, ancak hiçbiri mesajla eşleşmiyordu.
Chan, yazının bir hava durumu raporu olduğunu keşfetti ve şifrelerin gizlilik için değil, ekonomi için kullanıldığını belirtti. 19. yüzyılda kullanılan bu telegraf şifreleri, meteorolojik değişkenleri belirli bir konumda ve günün belirli bir saatinde sıcaklık, rüzgar hızı ve barometrik basınç gibi özellikleri kısaltmak için kullanılıyordu.
Örneğin, "Bismark Omit leafage buck bank" ifadesi oldukça spesifik detaylar içeriyordu. "Bismark", o zamanlar Kuzey Dakota'daki Bismarck istasyonunda kaydedildiğini gösteriyordu. "Omit", hava sıcaklığının 56 derece ve barometrik basıncın 0.08 inç civa olduğu anlamına geliyordu. "Leafage", 10'da gözlemlenen 32 derece Fahrenheit'lık bir çim noktasına atıfta bulunuyordu. "Buck", yağış olmadığını, "bank" ise 12 mph'lik bir rüzgar hızını ve berrak bir günbatımını ifade ediyordu.
Chan, şifrelenmiş mesajın tam tarihini belirleyebildi. NOAA tarafından sağlanan eski hava haritaları, şifrelenmiş nottaki hava gözlemlerinin kesin tarihini belirlemesine yardımcı oldu: 27 Mayıs 1888.
Rivers Cofield, bu keşfin en büyük çıkarımının, insanların 1880'lerde hava durumunu nasıl öğrendiğini bilmemeleri olduğunu söyledi. "Hiç aklıma gelmemişti ki, telegrafla bunun insanlar için nasıl bir çözüm olduğu," dedi. "Çünkü şimdi hepimiz hava uygulamalarımıza o kadar alışmışız."
Bennett kimdi ve neden elbisenin içinde hava durumu kodları saklıydı, henüz bilinmiyor. Ancak şu an için Chan ve Rivers Cofield, elbise gizeminin en büyük parçasını çözmüş olmanın mutluluğunu yaşıyorlar.
