Haber: Damla Oya Erman
24 Şubat 2022'de başlayan Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik tam ölçekli saldırısı, sadece insan hayatında büyük bir kayba yol açmakla kalmayıp birçok Ukraynalının ulusal ve uluslararası düzeyde yerinden edilmesine neden oldu.
Ancak bu çatışma sadece can kaybına değil, aynı zamanda Ukrayna'nın kültürel mirasının yok edilmesine de tanıklık ediyor. Rusya, halkın tarihini ve belleğini silerek kendi anlatısını yerleştirmeye çalışıyor.
UNESCO'nun 3 Mart 2022 tarihli açıklamasında, 1954 Lahey Savaşta Silahlı Çatışma Durumunda Kültürel Varlıkları Koruma Sözleşmesi ve 1954 ve 1999 Protokolleri gibi uluslararası insancıl hukukun yükümlülüklerini vurgulayarak kültürel varlıklara zarar vermekten kaçınılması gerektiğini belirtti ve "Ukrayna'daki tüm kültürel mirasa yönelik saldırıları ve tahribatı kınar" dedi.
Ukrayna ve ABD'den bir dizi kurumun ortak operasyonu kapsamında gerçekleştirilen arkeolojik bir araştırma, tahribatın düzeyini değerlendirmek amacıyla yapıldı. Ancak yazarlar, "Devam eden çatışma nedeniyle, cephe hattındaki kültürel mirasa verilen zararı değerlendirmek henüz mümkün değil" diyor ve ekliyor: "Ancak, Haziran 2022'de Kiev, Jitomir, Chernihiv ve Mykolaiv bölgelerinin işgalden kurtarılmasının ardından, bazı bölgelerdeki tahribatın boyutu ve doğası hakkında ön bir anlayış gelişti."
Rus askeri tarafından birçok tarihi bina zarar gördü, bunlar arasında UNESCO listesinde yer alan Çocuk (Gençlik) Bölgesel Kütüphane, Ivankiv Tarih ve Yerel Tarih Müzesi, Yükseliş Kilisesi ve Oster'deki 11. yüzyıl kilisesi, citadel ve mezarlık bulunmaktadır.
Kherson, Melitopol ve Mariupol gibi işgal altındaki bölgelerdeki müzelerden alınan koleksiyonlar Rusya'ya gönderildi ve bazı durumlarda Rus askerleri eserleri korumak veya satmak için yağmaladı.
Araştırmaya göre, arkeolojik miras da endişe verici bir hızda tahrip ediliyor. Geniş hendek sistemleri ve füze saldırıları, Boldyni Hory gibi tarihi öneme sahip mekanlardaki gömü alanları ve mezarlık sitelerini tahrip ediyor.
Yazarlar, "İkinci Dünya Savaşı'nda olduğu gibi büyük ölçekte kullanılan askeri hendeklerle karakterize edilen bu statik kara savaşında, Ukrayna kültürel mirası, 1945'ten beri görülmeyen bir hızda tahrip ediliyor" diyor.
