SUMRU AYDIN

Bu virüs uçuktakinden farklı olarak daha büyük sinir köklerine yerleşir ve bu nedenle daha fazla deri bölgesini etkiler ve hasta açısından şikayetleri daha şiddetlidir.  Sinir köklerinde uykuda olan bu virüs vücut direncimizin düştüğü durumlarda aktive olarak zona hastalığı dediğimiz tabloyu oluşturur.
Zona’ya ilk yakalandığımda mantar olduğumu düşünmüştüm. Bilinçsizce kullandığım mantar kremleri lezyonları daha da arttırınca hemen bir doktora başvurdum. Kötü bir dönemden geçiyordum ve vücudum bu döneme artık dayanamamıştı… Neyse ki ilaçlarımı kullandım ve geçti.
O günden iki yıl sonra geçtiğimiz günlerde hastalığım tekrarladı. Yine stresli zamanlar geçiriyordum. Avrasya Hospital Cilt Hastalıkları Uzmanı Dr. Özer Pehlivan’a giderek hem tedavi oldum hem de sizler için röportaj yaptım.
Tüm zona hastaları ve yakınları bu yazıyı okumalılar. Bu arada yazılarımı www.oncevatan.com.tr adresinden okuyabilir, bana e-mail gönderebilirsiniz. Herkese sağlıklı ve mutlu haftalar dilerim…
Zona Hastalığı nedir? Hangi durumlarda ortaya çıkar?
Zona hastalığı, toplumda sık görülen bir cilt hastalığıdır. Zona, halk arasında uçuk olarak bilinen hastalığın daha şiddetli bir formudur.
Etkeni suçiçeğinin de sebebi olan varisella zoster virüsüdür. Bu virüs uçuğun etkeni olan virüsle akrabadır. Toplumumuzda çoğumuz çocukken veya erişkinlikte suçiçeğini bir şekilde geçirmişizdir.
Suçiçeğinin etkeni olan varisella zoster virüsü vücudumuza girdikten sonra tıpkı uçukta olduğu gibi cilt altındaki sinir köklerine yerleşir ve ömür boyu orada uykuda kalır.
Bu virüs uçuktakinden farklı olarak daha büyük sinir köklerine yerleşir ve bu nedenle daha fazla deri bölgesini etkiler ve hasta açısından şikayetleri daha şiddetlidir.
Sinir köklerinde uykuda olan bu virüs vücut direncimizin düştüğü durumlarda aktive olarak zona hastalığı dediğimiz tabloyu oluşturur. Bu hastalık sinir kökünü tuttuğu için ağrı hemen hemen her vakada görülür ve çoğu zaman da şiddetlidir.

Belirtileri nelerdir?
Zona hastalığının özelliği, vücudun bir bölgesinde yerleşmesidir. Çizgi (kuşak) şeklinde, yerleştiği sinirin derideki dağılımına uyarak kırmızılık ve üzerinde gruplar oluşturan veziküller (su dolu kabarcıklar) oluşturur. Bu belirtiler ortaya çıkmadan önce halsizlik, yorgunluk, ateş olabilir. Sinir bölgesinde önce hafif yanma hissedilirken, ağrı şiddetlenir ve şimşek çakması şeklinde tarif edilir. Bir hafta içinde derideki belirtiler ortaya çıkınca hastalığın teşhisi kesinleşir. Tek taraflı, çizgi şeklindeki ağrı, bulunduğu bölgedeki organların (kalp, mide, safra kesesi, böbrek vb.) ağrıları ile karışabilir. Derideki veziküller önceleri gerginken, zamanla ortalarında hafif çökme oluşur (göbeklenir) ve renkleri şeffafken mat, beyaz - sarımsı olur. Bir hafta sonra derideki kızarıklık kaybolur. Veziküller kabuklanır ve 2. haftanın sonunda kabuklar dökülmeye başlar. İyileşen yerlerde bazen leke veya iz kalabilir. Derideki döküntüler 15 günde kaybolduğu halde sinir kökünün ve sinirin yaptığı ağrı (postherpetik nevralji), bazen 1 - 6 aya kadar uzayabilir. Yaşlılarda ve şeker hastalarında ağrı daha uzun sürmektedir.

Hastalığın sebebi nedir?
Hastalık ilk başta tutulan deri bölgesinde kızarıklık şeklinde başlar ve kızarıklığın üzerinde ufak su kabarcıkları oluşmaya başlar. Beraberinde ağrı eşlik eder. Bazı vakalarda deri üzerinde kızarıklık olmaksızın sadece ağrı şeklinde de başlayabilir. Ateşli hastalıklar, yorgunluk, stres, üzüntü, yetersiz beslenme gibi durumlarda vücut direncimiz düşer.

Zona en çok kimlerde görülür? Hastalar hangi durumlarda etkisini daha ağır hisseder?
Ayrıca bağışıklık sistemini baskılayıcı kemoterapi alan hastalar, organ nakli olan hastalar ve şeker hastalarında da zona hastalığının görülme sıklığı artmıştır. Yaşlılarda da bu hastalığın sıklığı artmıştır. Güneş ve sıcaklık da hastalığın ortaya çıkmasında hazırlayıcı faktörlerdir.

Peki bu hastalık bulaşıcı mıdır?
Zona hastalığının bulaşıcılığı azdır. Deri üzerindeki su kabarcıklarının içinde canlı virüsler vardır ve bu yüzden yakın temasın olduğu durumlarda az da olsa suçiçeği gelişme riski vardır. Zona en sık göğüs bölgesinde görülmekle beraber yüz, baş bölgesi, kollar, bacaklar, ağız içi, kulak ve cinsel bölge gibi vücudumuzun pek çok bölgesinde oluşabilir.

Zona nasıl tedavi edilir?
Zona hastalığı deride genellikle iz bırakmadan birkaç hafta içinde kendiliğinden geçer nadiren ağrı birkaç aya kadar uzayabilir. Zona hastalığı sık olmamakla beraber tekrarlayabilmektedir. Özellikle bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde nüks daha sıktır. Zona enfeksiyonu gebelikte bebek için bir tehdit oluşturmaz. Normal şartlarda zona hastalığı kendiliğinden geçse de hastalığın süresini ve hastanın şikayetlerini azaltmak için enfeksiyonun başlangıcından 3 gün içinde tedaviye başlanmalıdır. Bağışıklık sistemi baskılanmış düşkün yaşlı hastalarda zona hastalığı mutlaka tedavi edilmelidir. Aksi takdirde enfeksiyon tüm vücuda yayılır ve iç organlarımızı etkileyerek ölüme yol açabilir.

Zona hastalığına yakalanmamak ya da tekrarlamasını önlemek için neler yapılabilir?
Öncelikle spor birçok hastalıkta olduğu gibi Zona virüsünde de çok yararlı. Düzenli spor yapmak, dengeli beslenmek ve stresten uzak durabilmek bu hastalıktan kaçınmak için en önemli faktörlerdendir.