SUMRU AYDIN

Aort damar yırtılması çabuk müdahale edilmesi gereken çok önemli bir kalp hastalığı. Tek çaresi ameliyat olduğundan bu hastalıkla ilgili daha çok şey öğrenmek için Avrasya Hospital Kardiovasküler Cerrahi Operatör Doktoru Ali Rıza Cenal ile görüştüm.
Ben sorularımı sorarken Ali Rıza Bey aralarda muayene için gelen hastalarını tedavi etmeye devam etti. Zira kalp çok önemli bir organımız ve kalp ameliyatı geçiren hastalarımızın kontrolleri bizim röportajımızdan daha da önemliydi. Bir kalp doktorunun odasında misafir olup gözlem yapmak benim için çok farklı bir deneyimdi.
Dr. Ali Rıza Cenal, özel hastanede çalışırken Doçent olmuş bir isim. Ayrıca ilgisi ve güler yüzüyle de hastaların beğenisini kazanıyor.
Röportaja henüz başladığımızda orta yaşın üstünde bir bayan Dr. Ali Cenal tarafından ameliyat edilmiş ve kontrole gelmişti. Ben de bir köşede oturup izleme fırsatında bulundum.
Bir hastanın doktorundan istediği en çok şey elbette ki moraldir ve Ali Cenal Bey bunu hastasına oldukça fazla veriyor. Sonuçlara bakıyor, neler yaptığını soruyor, ailesini, kızını, oğlunu soruyor mesela.
Kalp ameliyatından yeni çıkmış bir hastanın en çok istediği şey iyi olduğundan emin olmak ve moral bulmak. Ali Bey “çok iyisin” diyor.
Ailesel sıkıntılarıyla ilgili konuşuyor, destek olduğunu belirten sözcükler söylüyor. Ve hastanın da kendine olan güveni daha çok yerine geliyor ve odadan daha canlı olarak ayrılıyor.
Ali Rıza Hoca, Aort damar yırtılması hakkında konuşurken sporun önemine fazlasına değiniyor.
“Her sabah 05:30’da uyanıp tenis oynuyorum” diyor ve ekliyor “isterse herkes yapabilir…” Fakat İstanbul’da yaşıyoruz, yorgun ve miskiniz diyorum kabul etmiyor.
Özellikle Türk kadınlarının spor alışkanlığının olmadığını, hamilelik ile birlikte aşırı kiloları atamadığını bunun da beraberinde şeker, kolestrol gibi hastalıkları getirdiğini üstünü basa basa söylüyor.
“Herkesin bir spor hobisi olmalı”. Diye ikaz ediyor.
Biz bunları konuşurken Ali Rıza Bey’in odasına yine bir hastası geliyor. Hastanın göğsünü açıp ameliyat dikişlerine bakıyor, bir yandan da kalp muayenesini yaparken “Harikasın, herşey çok iyi” deyince hastanın da gözleri parlıyor. O anda iyi ki doktor olmamışım diyorum kendi kendime. Çünkü o kadar zor o kadar riskli ki…
Röportaj bittiğinde Ali Cenal Hoca’ya şunu soruyorum:
“Özellikle Kalp ve Beyin Cerrahları için biraz duygusuz oldukları yönünde halk arasında dedikodular vardır. Siz ne dersiniz? Gerçekten öyle mi?”
Ali Cenal Bey yanıtlıyor: “Her ameliyat öncesi aynı stresi, aynı heyecanı yaşarım. Ölüm elbette yaşadım. Bu ölümlerden sonra hastanın ailesine durumu açıklamak çok zor. Çünkü sizden bir umut bekliyorlar. Ben de çok etkileniyor ve üzülüyorum. Ama bizim de elimizden gelmeyen şeyler var. Bir yerden sonra yapacak bir şey kalmıyor.” diyor.
Fakat birçok kalp hastasını iyi ettiğini, hastaların gözündeki pırıltıyı, sesindeki mutluluğu görüyor ve duyuyorum. Sonrasında kendim için en doğru mesleği seçtiğimi görüyorum.
Hayatım boyunca hiçbir zaman alamayacağım bir sorumluluk, sonsuz bir iyileştirme, bakma ve kendinden ödün verme aşkı…
Bütün doktorları kutlamak gerekiyor. Tabii ki Ali Rıza Cenal Hocayı…
Bu hafta Aort Yırtılması hakkında konuştuk. Umarım yararlı bilgiler vermişizdir. Herkese sağlıklı ve mutlu nice bayramlar dilerim…

Aort yırtılması nedir?

Tıbbi adı ‘Aort diseksiyonu’ olan hastalıkta, yırtılan damarın içine giren kan her kalp atımında ilerleyerek damar duvarının katmanlarını birbirinden ayırır.
Eğer ameliyat edilmezse çoğu hasta kısa sürede hayatını kaybeder. Bu durumda hastaların kendilerini hemen anlamaları gerekir.
Eğer yırtılır tarzda göğüs ağrısı ve sırt ağrıları oluşmuşsa hemen bir hastaneye başvurmaları gerekir.
Aort damarı yırtıldığında önce Kroner arterler sonra beyin arterleri sonra tüm iç organların arterleri etkilenir. Hasta felç geçirebilir ya da yırtık kalbin dışına doğru kanayabilir.

Aort damarı
nasıl yırtılır?

Hastaların bir kısmında hiçbir belirti göstermeden ani tansiyon yükselmesiyle aort damarı yırtılıyor.
Yırtık başladığında her geçen saat %1 ölüm riski artıyor.
Bu hastalıkta kalıtsallık çok etkin olmayabilir ama doğuştan damar yapısı zayıf olan hastalar ile aort damar duvarı biraz zayıf içerisindeki yapı normalden biraz farklı olan hastaların aort damarı daha çabuk yırtılabiliyor.
Bu hastaların aort damarları Tomografi takibi ile belirli bir genişliğe geldiğinde yırtılmadan ameliyat etmek gerekir.

Aort diseksiyonu ameliyatları nasıl yapılıyor?

Ameliyatı genelde açık kalp ameliyatı yöntemiyle yapılır. Hastanın vücut ve beyin ısısı düşürülür. Dolayısıyla bu ameliyatlar uzun süren, kanama riski yüksek olan ve ölüm riski de yüksek olan ameliyatlardır.
Kalp hastalıklarından korunmak için neler yapabiliriz?
Herkesin 35’inden sonra sürekli bir tansiyon takibinde bulunması gerekir. Bence herkesin bir tansiyon aleti olması gerekir.
Kolesterolünü muhakkak takip etmeli. Diyet ve spor yapmalı.
Spor hafif koşu şeklinde ya da hızlı yürüyüş tarzında olmalıdır. Herkesin bir hobisi olması gerekir. Yüzme, Voleybol, tenis gibi…
İstanbul’da insanların sabah 05.30 gibi kalkıp spor yapması gerekir.
Akşamları da kendimizi 11:00-11:30 gibi yatma saatine alıştırmalıyız. 12:00’den sonra yaptığınız uykudan fazla verim alamazsınız.
Türk insanının en kötü yönü spor yapmaması. Spor yapmazsanız kilo alırsınız ve diyabetten kurtulamazsınız.
Kadınların menopozuyla birlikte kalp sorunları da başlıyor. Spor yapmaya hemen başlamalısınız.
Spor yapmaya başlamadan önce bir kalp doktoruna muayene olmamız gerekir mi?
Bazı kalp hastalıkları özellikle kalp delikleri hiçbir belirti vermeyebilir. Dolayısıyla muayene olarak kalp Ecosu çektirmekte fayda vardır.