SUMRU AYDIN

Sepsis nedir?

Sepsis, bir enfeksiyona karşı bağışıklık sisteminin verdiği cevabın tüm vücutta oluşturduğu ve durduralamadığı sürece septik şok ve çoklu organ yetmezliğine ilerleyerek ölüme sebep olan bir tablodur. 

Sepsis nedenleri nelerdir?

Sepsis vakalarının %40’ı akciğer enfeksiyonuyla başlamakla birlikte idrar yolları enfeksiyonu da önemli bir etkendir. Derideki bir yarada mikrop kapma nedeniyle enfeksiyon meydana gelmesi, apsenin patlaması sebebiyle iltihabın kana karışması, boğaz enfeksiyonu veya bağırsak iltihabı nedeniyle de septisemi oluşabilir. Günümüzde salgın sebebi olan H2N3 virüsü de sepsis hastalığına etken olabilir. 

Septik şok öncesi belirtiler nelerdir?

Sepsis tanısı bir takım laboratuvar ve klinik bulgular sonucu konulur. Özellikle tam kan sayımında akyuvarların 12.000’in üzerine çıkması, veya 4.000’in altına düşmesi. 38 derecenin üzerindeki veya 35 derecenin altındaki ateş. Dakikada 90’dan fazla nabız, dakikada 20’den hızlı solunum sayısı görülür. Solunum güçlüğü ve anormal kalp ritmi ortaya çıkar. Son aşamada ise kan basıncında aşırı düşüş meydana gelir. 

“Saatte 50 kişi bu hastalıktan ölüyor!” 

Tedavi yöntemi nasıl olur? 

Enfeksiyonun tipine bağlı olarak antibiyotikler kullanılır. Hastaların yetmezlik gösteren organlara destek olarak ek tedaviye de ihtiyaçları vardır.

Örneğin kan basıncı düşük olan ağır sepsisli hastalarda bu durumu düzeltmek için genellikle damar içi sıvı verilir. Eğer bu tedaviye rağmen kan basıncı yükselmezse hastalar septik çok olarak bilinen bir durum gösterebilirler. Bu durum çok ağırdır ve ölüm riski yüksektir. Bu hastalarda kan basıncını yükselten ilaçlar kullanılır.

Antibiyotiklere ek olarak sıklıkla uygulanan tedaviler şunları kapsar :

  • İv(intravenöz)sıvı tedavisi-kan basıncını yükseltmeye yardımlı olmak da dahil olmak üzere çeşitli nedenlerle verilir.
  • Vasopresörler-eğer sıvılar kan basıncının yükseltilmesinde yeterli olmazsa bu ilaçlar verilebilr.
  • Organ fonksiyonunu destekleyen makineler-nefes almayı sağlayan makineler(ventilatör)ve diyaliz makineleri.

Hasta yüksek ölüm riski taşıdığında vücudun ağır sepsisle savaşmasına yardımcı olmak için ağır sepsis tedavisine özel ilaçlar kullanılır. Bunlar vücudun enfeksiyona verdiği sistemik yanıtı veya aşırı reaksiyonu hedeflerler.Ayrıca hastaya burundan mideye doğru yerleştirilen bir tüp aracılığıyla özel besinler verilir.

Sepsisli hastaların iyileşmesinin önündeki en büyük engel nedir?

 Antibiyotik kullanımındaki kontrolsüzlük ve bilinçsizlik, sepsis ile savaşta zorluklara neden oluyor Vücut Antibiyotiklerle hazıra alışınca ciddi bir enfeksiyon karşısında hiçbir şey yapamıyor. Kendi kendini savunmakta yetersiz kalıyor. Ayrıca Sepsisli veya çoklu organ yetmezliği olan hastalarda tedaviye erken dönemde başlamak hayati riski azaltmak açısından çok önemlidir.Hastanın kanser, diyabet, Siroz, Böbrek yetmezliği, ağır KOAH gibi ek hastalığının olması hayati riski artıran etkenlerdendir. 

Ağır sepsisli hastaların bakımını kim üstlenmeli?

Ağır sepsisli bir hastanın durumu çok çabuk kötüleşebileceğinden genellikle tedavisi yoğun bakım ünitesinde yapılır. Ağır sepsis tedavisinde bir çok uzman hekimde dahil olabilir.Yoğun bakım doktorları, Enfeksiyon uzmanları ve Cerrahlar da sepsisli hastaların bakımını üstlenebilir.