İSTANBUL
SUMRU AYDIN
Apandisit genel olarak önemli bir organımız ve onu hasta etmemeye dikkat etmeliyiz. Çocuklar bu konuda bizlerden daha dikkatsiz çünkü bazı meyvelerin çekirdeklerini gizli saklı yutabiliyorlar. Ve bu da apandisitin girişini tıkayabilir Ben daha önce aynı şeyi yaptığım için biliyorum. Yediğim tahıllı ekmeğin tahıl kısımlarını iyi çiğnemediğim için bir akşam Avrasya Hastanesinde misafir oldum. Apandisitim patlamadı ama benimkisi bir şanstı sanıyorum. Bundan sonra taneli olarak yediğim her şeyin çok iyi çiğnediğime emin oluyorum. Yani yazımız çocuklar ve benim gibi kendini çocuk hisseden büyükler için Avrasya Hastanesi Çocuk Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Hüseyin Kılınçaslan tarafından titizlikle hazırlandı. Sorularınız olursa internet sitemizdeki haberin altına yorum olarak bırakabilirsiniz. En kısa sürede cevaplayacağız. Herkese sağlıklı ve mutlu haftalar diliyorum.
Apandisit Nedir?
Apandisit sık görülen ve cerrahi tedavi gerektiren bir karın içi patolojisidir. Apandisit, kalın bağırsağın başlangıç kısmında bulunan apendiks vermiformis denilen bir ucu kör sonlanan yapının iltihabına denir. Apendiks vermiformis içi lenfoid doku ile dolu görevi bakımından bir nevi bademcik benzeri bir yapıdır.
Peki Hocam Apandisit Gerekli Bir Organ Mıdır? Ve Apandisit Hangi Durumlarda Patlar?
Gerekli bir organdır ve hastalanmadıkça da çıkarılmamalıdır. Apandisit nedeni apendiks lümeninde bulunan lenfoid doku hiperplazisine bağlı oluşan tıkanmadır. Lenfoid doku hiperplazisine fekalit dediğimiz gaita parçaları, barsak parazitleri, salmonella-shigella gibi bakteriyel enfeksiyonlar ve bazı viral enfeksiyonlar neden olur. Ayrıca kiraz çekirdeği ve bazı yabancı cisimlerde direkt olarak lümeni tıkayabilirler. Akut apandisit 6-12 yaştaki çocuklarda sık görülür. Lümen tıkanınca apendiks içinde müküs birikir ve iç basınç artar. Bu artışa bağlı olarak lenfatik ve venöz dolaşım bozulur. Ayrıca lümen içinde bakteriler de birikir. Bu olaylar sonucunda apendiks duvarı ülsere olur. Tablo ilerleyince de patlama gerçekleşir.
Çocuklarda Apandisitin Belirti ve Bulguları Nelerdir?
İştahsızlık ve sonrasında karın ağrısı olur. Karın ağrısı başlangıçta göbek çevresindedir. Sonrasında göbeğin sağ alt tarafına lokalize olur. Kusma da tabloya eşlik edebilir. Bazen ağrı şekli değişik olabilir. Halk arasında gizli apandisit denilen retroçekal yerleşimlerde ağrı sırta vurabilir. Akut apandisitlerde ateş sık görülmez. Eğer ateş varsa bu genellikle perforasyon (patlama) belirtisidir.
Çocuğumuzda Apandisit Olduğunu Nasıl Anlarız?
Tanıda ardarda yapılacak fizik muayene önemlidir. Başlangıç safhasında çocuk normale yakındır. Fakat hastalık ilerledikçe keyfi kaçmış bir çocuk karşımıza çıkar. Çocuklar öne doğru eğilmiş biçimde topallayarak yürürler. Merdiven çıkmakta zorlanırlar. Küçük çocuklar ise özellikle sağ bacaklarını karınlarına doğru bükerek hareketsiz yatmayı tercih ederler ve muayeneye karşı koymaya çalışırlar. Sağ alt kadranda hassasiyet, defans ve rebaund mevcuttur. Çocuk her iki topuğu aynı anda yere vurunca karın ağrısında artış hisseder. Perfore olmuş apandisitte ise karnın her kadranında bu bulgular olur ve bu tablo tahta karın olarak adlandırılır. Apendiksin yerleşimine göre bazen idrar ve kaka yapmakta zorlanma olabilir.
Muayene masasına çok rahat çıkan, hareketleri hızlı olan, kendi ayakkabısını rahatça bağlayabilen ve oda içinde koşabilen çocukta apandisit olasılığı düşüktür. Fakat bazı çocuklar ameliyat olacağını anlarlar ve ağrılarını gizleme yolunu seçerler. Bu duruma karşı da uyanık olunmalıdır.
Apandisit Neden Patlar?
Apandisit vakalarında perforasyon oranı %20 civarıdır. Çocuğun yaşı düştükçe bu oran artmaktadır. Apandisit başladıktan genellikle 24-36 saat sonra patlama olmaktadır. Çocuk dehidrate ve septik görünümdedir. Sarı-yeşil kusmaktadır. Yüksek ateşi vardır. Yürümekte zorlanmakta ve karnına dokundurmamaktadır.
Çocuklarda apendiksin patlamasının belli başlı nedenleri ailenin durumun farkına geç varması, karın ağrısı olan çocuğa başta ağrı kesici verilmesi, retroçekal ve subseröz yerleşimli apandisitlerde bulguların atipik olması ve özellikle 6 yaş altındaki çocukların tanılarının zor konulmasıdır.
Apandisit Hangi Hastalıklar ile Karışabilir?
İdrar yolu enfeksiyonu, üriner sistem taşları, over torsiyonu, over kistleri, kolesistit, gastroenterit, mezenterik lenfadenit, sağ taraf pnömonileri ve meckel divertiküliti ayırıcı tanıda düşünülmelidir.
Apandisitin Tedavisi Nedir?
Apandisitin tedavisi cerrahidir. Apandisit cerrahisi açık ve laparoskopik olarak yapılmaktadır. Akut apandisitlerde 1-2 gün, perfore apandisitlerde ise 5-7 gün hastane yatışı gerekebilmektedir. Antibiyotik preop safhada başlanmalı, akut apandisitte 1-3 gün, perfore apandisitte ise 7 gün devam ettirilmelidir.
Anne ve Babalar Çocukluk Çağı Apandisit Hastalığında Nelere Dikkat Etmeliler?
Çocuklarda karın ağrılarının ek sık cerrahi nedeni apandisittir. Çocukluk çağındaki apandisit özellikle tanı koyma aşamasında erişkinlerden farklılık arz eder. Çünkü çocuk kendini ifade edemez veya bazen korku nedeni ile ağrısını gizleme yolunu seçebilir. Karın içi yapılarının birbirine çok yakın olması nedeniyle de geç tanı konulması veya tanı konulamaması durumlarında yüksek mortalite ve morbidite ile seyreder. Bu yüzden anne-babalara ve hekimlere önemli görevler düşmektedir. Anne -babalar karın ağrısı olan çocuklarını ağrı kesici vermeden önce bir çocuk ve-veya çocuk cerrahisi hekimine muayene ettirmelidirler. Halk arasında basit olarak algılanan apandisitin çocuklarda ölüme kadar giden sorunlara yol açabileceğini unutmamalıdırlar. Diğer yandan çocukluk çağı karın ağrılarında acil, çocuk, radyoloji ve çocuk cerrahisi hekimlerinin baştan itibaren ortak hareket etmeleri önem arz etmektedir.
Doç. Dr. Hüseyin Kılınçaslan
1974 Bolu doğumlu. 1999'da İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun oldu. 2007 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde Çocuk Cerrahisi ihtisasını tamamladı. 2007-2010 yılları arasında Gaziantep Çocuk Hastanesi'nde zorunlu devlet hizmeti görevini yaptı. Askerlik hizmetini Diyarbakır Asker Hastanesi'nde yaptıktan sonra 2010 yılında bir süre Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Cerrahisi Kliniği'nde görev yaptı. Aynı yıl Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı'nın kurulmasında görev aldı. 2015 yılında doçent oldu. Kasım 2016 tarihi itibariyle Avrasya Hastaneler Grubu'nda görev yapmaktadır. İngilizce bilmekte; ulusal ve uluslararası çok sayıda akademik çalışmaları bulunmaktadır. Evli ve iki çocuk babasıdır.
