Sovyetler Birliği döneminde “İslamiyet kalıntısı” gerekçesiyle yasaklanan binlerce yıllık Türk bayramı olan Nevruz/Yenigün kutlamaları, Muhtar Şahanov gibi Kazak aydınlarının çalışmaları sonucunda,1990 yılından itibaren bütün Türkistan coğrafyasında yeniden kutlanmaya başlamıştı. Atatürk’ten sonra bir dönem unutulan Nevruz/Yenigün kutlamları Türk Dünyası Araştırmaları Kurucu Başkanı Prof. Dr. Turan Yazgan’ın çalışmaları sayesinde, 1990’yılından itibaren yeniden “Nevruz” ve “Ergenekon’dan çıkış günü” olarak kutlanmaya başlanmıştı.
12 Hayvanlı Türk Takvimi’ne göre 4652. yılını kutladığımız Nevruz/Yenigün bayramı, Türk Kültür Teşkilatı Genelsekreteri Düsen Kaseinov’un ısrarlı çalışmaları sonucunda, 30 Eylül 2009 tarihinde, UNESCO tarafından, “İnsanlığın Maddi Olmayan Kültürel Mirası Listesi”ne alındı ve 10 Mayıs 2010’dan itibaren BM Baş Asamblesi’nin 64 sayılı kararıyla 21 Mart, “Uluslararası Nevruz Günü” olarak kabul edildi. Her yıl 21 Mart tarihinde, TÜRKSOY üyesi kardeş ülkelerin oluşturdukları bir ekibin katılımıyla, BM Salonlarında Nevruz törenleri yapılmaktadır.
Yurdun her yerinde yeni bir yılın, yeni bir hayatın başlangıcı olarak bu bayram, bazı yerlerde ayrıştırıcı bir motif olarak kullanılmaktadır. Bu toprakları vatan bilenler için birleştirici, bütünleştirici bir bayram olarak kutlanması gereken Nevruz/Yenigün’ün bir anarşi aracı olarak kullanılmasının yanlışlığını, tutarsızlığını bir başka yazımıza bırakarak, bugünkü yazımızda İstanbul kutlamalarını anlatacağız.
NEVRUZ/YENİGÜN İSTANBUL’DA COŞKUYLA KUTLANDI
Umudun, barışın, kardeşliğin, birliğin, bolluğun, yeniden doğuşun, baharın müjdecisi ve Türk mitolojisine göre Ergenekon’dan çıkışın bir simgesi, Nevruz/Yenigün Bayramı İstanbul’da coşkuyla kutlandı. İstanbul Valiliği, Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY), Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB), İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Zeytinburnu Belediyesi ve Kültür AŞ işbirliğiyle düzenlenen Nevruz Bayramı Şölen Programı, havanın yağışlı olması nedeniyle, Zeytinburnu Kültür ve Sanat Merkezi’nde kutlandı.
Nevruz kutlamasına; İstanbul Valisi Vasip Şahin, Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, 2’nci Zırhlı Tugay Komutanı Tuğgeneral Şenol Alkış, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Azerbaycan, Kırgızistan, Türkmenistan, Özbekistan İstanbul Başkonsolosları ile Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı yöneticileri ve Gençlik Kolları ile çok sayıda İstanbullu katıldı.
Kutlama öncesi Başkan Topbaş ve Tuğgeneral Alkış ile birlikte kurulan stantları gezen Vali Şahin’e kardeş ülkelerin ve Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı’nın özenle hazırladıkları standlarda Nevruz yiyecekleri ve Nevruz hediyeleri sunuldu. Kendisine ikram edilen Nevruz/Yenigün pilavı ile yöresel yiyeceklerin tadına bakan Vali Şahin geleneklere uyarak, Türk Dünyası Araştırmalar standındaki örste çekiçle demir dövdü. Azerbaycan Başkonsolosluğu’nun özenle hazırlayarak takdim ettiği Nevruz/Yenigün tepsisini Vali Şahin gazetecilere ikram etti.
“NEVRUZ’UN HUZUR, BARIŞ VE MUTLULUK GETİRMESİNİ DİLİYORUM”
Nevruz kutlamaları dolayısıyla basın mensuplarına bir açıklama yapan İstanbul Valisi Vasip Şahin, konuşmasında Nevruz Bayramı’nın önemine dikkat çekti. Şahin, “Tüm Türk Dünyası’nda ve Ortadoğu’da olduğu gibi Azerbeycan’da da coşkuyla kutlanan Nevruz’un, Azerbeycanlılara ve Türk Dünyası’na ve milletlere; huzur, barış, mutluluk getirmesini diliyorum. Daha güzel bayramlar, daha güzel baharlar yaşamamız dileğiyle herkesi selamlıyorum” diye konuştu.
“TÜRK DÜNYASI’NIN VE ULUSUMUZUN NEVRUZUNU KUTLUYORUM”
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş ise “Yeni bir uyanış ve diriliş, umutların yeşerdiği, güzelliklerin yansıdığı ve insanların geleceğe çok daha farklı bir heyecanla yürüdüğü bir zaman dilimi Nevruz.. Türk Dünyası’nın ve ulusumuzun Nevruz’unu kutluyorum. Diliyorum ki tüm insanlığa güzellikler, mutluluklar getirsin. Özellikle Türkiye’de bu Nevruz bu sefer farklı çiçek açıyor. Barışa çiçek açıyor. Güzelliklere, umuda, hoşgörüye, çiçek açıyor. Bundan sonraki dönemler çok daha farklı olacak. Tüm bizi izleyenlerin bayramını kutluyorum, tebrik ediyorum.”
“BARIŞ VE ESENLİK İÇİNDE YENİ YILIMIZIN GEÇMESİNİ DİLİYORUZ”
Zeytinburnu’nun Türk Dünyası’nın özeti olan bir yer olduğunu ifade eden, Zeytinburnu Belediye Başkanı Murat Aydın da, Nevruz/Yenigün dolayısıyla yaptığı açıklamada şöyle dedi:
“Bayramınız kutlu olsun diyorum. Zeytinburnu Türk Dünyası’nın özeti olan bir yer. Doğu Türkistan’dan, Afganistan’dan yani Türk coğrafyasından, Türkistan’dan bütün Türk boylarının aslında birleştiği yer Zeytinburnu. Biz burada Kazaklarla, Kırgızlarla, Uygurlarla, Özbeklerle ve diğer Türk boylarıyla, Azerilerle, Ortadoğu’dan gelen Türk boylarıyla, Kafkaslardan gelenlerle hep birlikte yaşıyoruz Zeytinburnu’nda. Ben, dört dönemdir Belediye Başkanıyım 17’ inci kez biz burada Nevruz’u kutluyoruz, Allah’a şükürler olsun. Nevruz’u kutluyoruz, yeni yılı kutluyoruz. Barış ve esenlik içerisinde yeni yılımızın geçmesini arzuluyoruz. Gönüllerimizi, birbirimize açalım diyoruz. Bu gönül ki, 6 milyarı, dünyadaki bütün insanları hatta bütün yaratılmışları sever, bağrına basar ve orada yer kalır. Gönlümüzü herkese açalım diye arzu ediyoruz. Barışın ve huzurun da ülkemize ve dünyamıza hakim olmasını arzu ediyoruz.”
TÜRK DÜNYASI SAHNEDE
Zeytinburnu Kültür Merkezi’nin salonlarında hazırlanan standların gezilmesinden sonra, kardeş ülkelerden Nevruz’Yenigün törenleri için özel olarak gelen sanatçı ve grupların gösterilerine geçildi.
İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başlayan etkinlikte konuşan İl Kültür ve Turizm Müdürü Prof. Dr. Ahmet Emre Bilgili, Nevruzun yüzyıllardır Türk dünyası için önemli bir değer olarak yaşatıldığını ve geniş coğrafyada kutlandığını vurguladıktan sonra, bu yıl Türkistan geleneksel kıyafetini giymeyi tercih ettiğini belirterek, her yıl farklı bir ülkenin kıyafeti ile etkinlikte yer alacağını anlattı.
Prof. Dr. Bilgili yaptığı konuşmada, “Her yıl 21 Mart Dünya Nevruz Günü olarak kutlanıyor. Çünkü Nevruzun çıkış noktası, insanlığın ortak kültürü olan değerleridir. Nevruzun Türk dünyasında da birçok anlamı var. Öncelikle nevruz, yaratılıştır, başlangıçtır, yeni bir gündür, kara kışın bittiği, tabiatın yeşerdiği, bolluk ve bereket günüdür. Aynı zamanda gece ve gündüzün eşitlendiği, sevgi ve kardeşliğin perçinlendiği, dost olduğumuz gündür. Ayrıca nevruz, arınma, kısmet, dilek ve sofra günüdür. Bu salonda el ele verip, bir olma, birlik olma günüdür. Bu yeni günün hepimize bolluk, bereket ve güzellikler getirmesini diliyorum. (…) Nevruz savaş değil, inadına barıştır.”
Etkinlikte, Motif Halk Oyunları Derneği, Kafkas Çerkes Derneği, Kırgızistan ve Karaçay halk dansları toplulukları gösterilerini sundu. Kutlamalarda, Kazak Kültürü Vakfı’ndan Beşir Ahmet Köse, Sedat Çolakoğlu ve Uygur sanatçı Melike Nevruz da konser verdi.
Kafkas-Çerkez Derneği’nin ünü dünyayı aşan Kafkas oyununa, alkışlarıyla ritim tutan izleyiciler, Kazak sanatçılar, Beşir Ahmet köse ve Sedat Solakoğlu’nun seslendirdiği “Eski Dostlar” şarkısını ve Aslanbek’in “Dombra”sını hepbirlikte söylediler. Motif Halk Oyunları Derneği’nin birçok yöreye özgü oyunları sergilediği törende, Ege Bölgesi’ne ait Efe oyunu coşkuyla alkışlandı.
Etkinlikte, Vali Şahin ve Başkan Topbaş’a toprağın yeşermesinin sembolü olduğu belirtilen “semen tepsisi” sunuldu.
TÜRK DÜNYASI NEVRUZ KONSERİ PARİS’TEN ÖNCE ZEYTİNBURNU’NDA
Baharı müjdeleyen Nevruz/Yenigün, Cuma gecesi Zeytinburnu Kültür ve Sanat Merkezi’nde gerçekleştirilen bir konserle kutlandı.
4652 yıllık geçmişe sahip Nevruz Bayramı, bu yıl Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) ve Zeytinburnu Belediyesi işbirliğiyle gerçekleştirilen Türk Dünyası Nevruz Konseri’nde farklı ülkelerden davet edilen sanatçıların katılımıyla şölen havasında kutlandı. Kazakistan, Kırgızistan, Tataristan’dan ve Rusya Federasyonu’ndaki Türk toplulukları sanatçılarının katıldığı Türk Dünyası Nevruz Konseri’ne, Zeytinburnu Kültür ve Sanat Merkezi ev sahipliği yaptı.
Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) ve Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ortak çalışmasıyla düzenlenecek olan UNESCO’nun kuruluşunun 70. yılı kutlamasında Paris’te sahne alacak olan Türk Dünyası dans grupları, Paris turundan önce Zeytinburnu Kültür ve Sanat Merkezi’nde sergiledikleri performansla izleyenleri büyülediler.
TÜRK DÜNYASI’NIN EN GENÇ DESTANCISI: ÜMÖT DÖÖVLÖTOV
Zeytinburnu Kültür Merkezi’nde yapılan kutlama töreninin yıldızı Manas Destanı’nı ezbere bilen 10 yaşındaki Kırgızlı Ümöt Döövlötov’du. Türk Dünyası’nda destan yazma ve destan anlatma çok eski bir gelenektir ve destancılar, Türkistan coğrafyasında bir çeşit tarih hocası olarak sayıldıklarından, herkes tarafından büyük saygı görürler.
Destancılar, bir toplumun tarihini nesilden nesile aktaran kişidirler. Toplumu bir araya getiren çeşitli toplantılarda destancıların bulunması ve destan söylemesi, Türkistan coğrafyasında yaygın bir gelenektir. Kardeş ülkelerde destan anlatma geleneği sürdürülmektedir. Türk Dünyası’nın en genç destancısı sayılan 10 yaşındaki Ümöt DÖÖVLÖTOV Zeytinburnu Kültür Merkezi’ndeki kutlamada sahneye çıktı ve destancılık geleneğinin çok güzel bir örneğini sergiledi ve salondakilerden büyük alkış aldı. Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev, Ümöt Deöövlötov’u altın madalya ile ödüllendirmişti.
