EDWARD SAİD ve ESERLERİ
Kendisini ‘Yersiz Yurtsuz Edwvard’ olarak târif eden İngiliz Edebiyatı Profesörü Edward William Said, 1935 yılında, varlıklı bir Hıristiyan ailenin çocuğu olarak Batı Kudüs’te doğdu. Aile, 1947 yılında Filistin’den Mısır’a göç ederek Kahire’ye yerleşti. İlk ve ortaokulu Kahire’de, liseyi Londra’da okudu. Princeton Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra Harward Üniversitesi’nde İngiliz edebiyatı dalında Yüksek Lisans ve doktora çalışması yaptı. Columbia Üniversitesi’nde 1965’te asistan, 1968’de doçent ve 1970’te profesör oldu. Üniversite öğretim üyeliği döneminde; mukayeseli edebiyat, edebiyat sistemleri ve edebî tenkit mevzularında dersler verdi.
Aynı zamanda usta bir piyanist olan Edward Said, adından dolayı Müslüman olduğu zannedilmiştir. O, Filistin’de Hıristiyan bir Arap, İngiltere’de ve ABD’de Ortadoğulu bir göçmen sıfatıyla yazdıkları-söyledikleriyle marjinal bir entelektüeldi. Kendisinden çekiniliyor, sevilmiyor, buna rağmen dikkatle okunuyordu. Târih, antropoloji, sosyoloji ve karşılaştırmalı din mevzuundaki kitapları 26 dile çevrildi.
Lösemi hastalığına yakalandı. Uzun ve acılı bir tedâvi döneminden sonra 2003 yılında 68 yaşında iken New York’ta öldü.
Ülkeler, şehirler, okullar, diller ve kültürler arasında mekik dokurken yaşadığı yüzyılın en önemli mütefekkirlerinden biri olmayı başardı. Hastalığı teşhis edildiğinde ölümünün yakın olduğunu anladı ve ‘Yersiz Yurtsuz’ adını verdiği kitapta hâtırâlarını yazdı. Yurtsuzluk, insanları aidiyetsiz bir sahaya hapsederse de Said; yaşadığı farklı muhitler, çok dilli, çok kültürlü hayat sebebiyle entelektüel bir kimlik kazandı. Bir İngiliz gibi düşünmek ve yaşamak üzere yetiştirildi ise de hiçbir zaman İngiliz veya Avrupalı olmadı. ‘Arap’ denilerek aşağılandı ise de ‘Filistinli’ olmaktan rahatsızlık duymadı ve Filistinlilerin haklarını müdafa etti. Kültür emperyalizminin adaletsizlik ve zulüm olduğunu yazıp söylemekten çekinmedi. Mültecilerin, göçe zorlananların problemleriyle iligilendi; Hümanizmi, Marksizmi, inancı reddeden felsefecileri inceledi. Buna rağmen hiçbirinin câzibesine kapılmadı.
Hıristiyan, Yahudi ve Müslümanlar için ‘mukaddes şehir’ olan Kudüs’ün, Müslümanların yaşadığı doğu bölgesi, 1948 yılında İsrail tarafından işgal edilince Edward Said, bu vahşeti kınayan yazılar yazdı, beyanlarda bulundu.
Eserleri:
ORYANTALİZM: Başarılı bir öğretim üyesi idi. Fakat asıl şöhretini yazdığı bu eserle elde etti.
Kitap; 1978 yılında New York’ta, 1999 yılında Türkiye’de, ‘Şarkiyatçılık / Batının Şark Anlayışları’ adı altında Berna Ülner’in tercümesi ile yayımlandı. 2016 yılında kitabın 9. Baskısı yapıldı.
Said eserinde; çok geniş bir çerçevede, girift bir kültürel meseleyi, kolay anlaşılır bir tarzda ele alıyor.
Kitabın önde gelen hususiyeti; doğu-batı bölünmesinin meydana getirdiği karşılıklı etkileşimi anlatırken, oryantalist çalışmalarla Ortadoğu’daki emperyalist menfaatler arasındaki bağlantıyı göstermeye çalışıyor. İngiltere tarafından başlatılan, Fransa ve ABD tarafından devam ettirilen çalışmalarla asıl maksadın Ortadoğu ülkelerini sömürmek olduğunu belirtiyor.
Oryantalizm; batı çevrelerinde tepki, doğuda ise memnuniyetle karşılandı.
METİS KİTAP: İpek Sokağı Nu: 5 Beyoğlu, İstanbul. Telefon: 0.212-245 46 96 Belgegeçer: 0.212-245 45 19 e-posta: [email protected] www.metiskitap.com
MEDYADA İSLAM: Eser, 1981 yılında ABD’de, 2010 yılında 206 sayfa olarak Deniz Keskin’in tercümesiyle, Türkiye’de yayımlandı.
Edward Said’in akademik ve siyâsî fikirlerini ihtiva etmektedir. Ele aldığı mevzulardan bâzıları şunlardır: ‘Dünyevilik’, ‘amatörlük’, ‘seküler eleştiri’, ‘dikkatli ve tekrar okuma’, ‘bilgi, iktidar ve ‘öteki’, ‘kültür ve emperyalizm arasındaki bağlantılar’, ‘sürgün, kimlik meseleleri ve Filistin meselesi’
Bu kitapta dikkat çeken husus: Doğuda yâni İslam âleminde cereyan etiği iddia edilen her nâhoş hâdisenin; sorgulanmadan ve hattâ abartılarak haber bültenlerinde yer aldığı ifadesidir. Eserin bir bölümünde, 1979 İran ihtilâlinin batıdaki yorumlarını yansıtıyor.
SİTARE YAYINLARI: Akpınar Mahallesi 826. Sokak Nu: 30 Dikmen, Çankaya, Ankara. Telefon: 0.312-475 40 37
Belgegeçer: 0.312-476 40 28, e-posta: [email protected] www.elipskitap.com.tr
YERSİZ YURTSUZ: Edward Said'in çocukluk ve ilk gençlik yıllarına dair hâtırâlarını anlattığı samîmi bir otobiyografidir. Said'in küçüklüğünde yaşadığı bâzı tenâkuzların, otoriter babasıyla ve hem çok sevdiği hem de içerlediği annesiyle ilişkilerinin onda bıraktığı izleri görmek mümkündür.
Hayatının ilk yıllarında yaşadığı kimlik kargaşasının, kendi deyişiyle ‘budalalık derecesinde’ İngilizvari bir adla Araplığı su götürmez bir soyadına sahip olmanın, Hıristiyan bir Amerikan vatandaşı olarak Filistin, Lübnan ve Mısır'da, ardından bir Arap olarak Amerika'da yaşamanın Said'in kimlik ve aidiyet konusundaki görüşlerini nasıl biçimlendirdiğini görmek de mümkün.
Hepsinden önemlisi, yazdıkları: Said'in ‘ülkeden ülkeye, şehirden şehre, evden eve, dilden dile, ortamdan ortama sürüklenişler’ neticesinde gelişen ‘yersiz yurtsuz hâliyle barışıp, mezhepleri ve ülkeleri aşan entelektüel aidiyetini bulmasının hikâyesidir.
Aylin Ülçer’in tercümesiyle, 2014 yılında 2. baskısı 408 sayfa olarak yayımlandı.
METİS KİTAP: İpek Sokağı Nu: 5 Beyoğlu, İstanbul. Telefon: 0.212-245 46 96 Belgegeçer: 0.212-245 45 19 e-posta: [email protected] www.metiskitap.com
KÜLTÜR VE DİRENİŞ: Türkiye’de 2009 yılında 217 sayfa olarak yayınlandı. Eserinin bir bölümünde şunları yazıyor:
‘Biz târihimizin önemli bir kısmında kapalı bir toplum olarak bırakıldık. Biz hikâyemizi anlatmakta, bilinmesini sağlamakta pek başarılı olamıyoruz. Bu yüzden bizim asıl ihtiyacımız, teşkilatlı bir kampanya yürütmek. Henüz harekete geçirilmemiş durumda, oldukça geniş bir Filistinli diaspora topluluğumuz var. Filistin'de, Arap dünyasında henüz devreye sokulmamış pek çok kaynak söz konusu.
Filistinlilerin (Filistinli entelektüellerin yanı sıra, sıradan Filistinli yurttaşların ve diğer Arapların da) omuzlarında, barışçıl yaklaşımı bırakmamayı gerektiren büyük bir sorumluluk duruyor. Filistinliler İsraillilere şöyle seslenmek durumundalar: 'Biz buradayız, siz de buradasınız. Bu gerçeği inkâr edemezsiniz, bizi de ebediyen baskı altında tutamazsınız. Kendi geçmişinizdeki, bizim geçmişimizdeki gerçeklerden kaçamazsınız.’
AGORA KİTAPLIĞI: Kuloğlu Mahallesi, Çukurcuma Turnacıbaşı Caddesi Nu: 54, Beyoğlu, İstanbul. Telefon: 0.212-243 96 26, Belgegeçer: 0.212-243 96 28 e-posta: [email protected] www.agorakitapligi.com
KÜLTÜR VE EMPERYALİZM: Yazarın, ‘Oryantalizm’ isimli eserinin devamı mâhiyetindedir. 1994 yılında ABD’de, 2016 yılında Necmiye Alpay’ın tercümesiyle 472 sayfa olarak Türkiye’de yayınlandı.
Yazar, eserini şu cümlelerle tanıtıyor: ‘Ortadoğu ile sınırlı tuttuğum Oryantalizm’de ortaya koyduğum tezler önemli sayıda antropoloji, târih ve alan araştırması ile geliştirilmiştir. Dolayısıyla ben burada, ilk kitaptaki tezleri genişleterek modern batı metropolitleriyle bu metropolitlerin deniz aşırı toprakları arasındaki ilişkilerin şekillenişini daha umûmî planda tespit etmeye çalıştım.’
HİL YAYINLARI: İstiklal Caddesi, Büyükparmakkapı Sokağı Nu: 3/A Beyoğlu İstanbul Telefon: 0.212-230 09 62, Belgegeçer:0.212-219 42 92 e-posta: [email protected] www.hilyayinları.com
SÜRGÜN ÜZERİNE DÜŞÜNCELER: Çocukluk, ilk gençlik hâtırâları ile birlikte, Ortadoğu siyâsî atmosferini de çıplak bir bakışla anlatıyor. Edebî lezzeti de olan denemeler kitabı. Önsözde dillerle olan bağlantısını hatırlattıktan sonra coğrafyanın ehemmiyetinden bahsediyor: ‘Dille baş başa giden bir diğer unsur da o yıllara ait hâtırâlarımın merkezinde yer alan bölgeler; ayrılışlardan, varışlardan, vedâlardan, sürgünden, sıladan, ait olma ve yolculuk kavramlarından oluşan bir coğrafya idi.’
KABALCI YAYINEVİ: Gülbahar Mahallesi, Cemal Sâhir Sokağı Nu: 16 Çelik İş Merkezi D Blok Mecidiyeköy, İstanbul. 0.212-34754 51 Belgegeçer: 0.212-347 54 64 e-posta: [email protected] www.kabalci.com.tr
MÜZİKAL NAKIŞLAR: Bir müzik dergisinde yayınlanan müzik tenkitlerini bir araya getiren kitap, New York’ta 1991 yılında, Gül Çağalı tarafından Türkçeye çevrilerek 160 sayfa olarak, 2016 yılında Türkiye’de yayınlandı.
AGORA KİTAPLIĞI: Kuloğlu Mahallesi, Çukurcuma Turnacıbaşı Caddesi Nu: 54, Beyoğlu, İstanbul. Telefon: 0.212-243 96 26, Belgegeçer: 0.212-243 96 28 e-posta: [email protected] www.agorakitapligi.com
FİLİSTİN SORUNU: Müellifin, bâzı Amerikalı entelektüellerin Arapları terörizmle alakalı göstermeye meyilli yaklaşımlarını mercek altına alarak Filistin meselesinin Amerika kamuoyunda nasıl yorumlandığını inceliyor. Alev Alatlı’nın tercümesiyle 1985 yılında yayınlandı.
PINAR YAYINLARI:
Alemdar Mahallesi, Çatalçeşme Sokağı Nu: 27, Defne Han Oda: 15 Cağaloğlu, Fatih, İstanbul. Telefon: 0.212-520 98 90 Belgegeçer: 0.212-527 06 77 e-posta: [email protected] www.pinaryayinlari.com
Edward Said’in diğer eserleri: *Geç Dönem Üslûbu, *Kış Ruhu, *Paralellikler ve Paradokslar, *Josehp Conrad ve Otobiyografide Kurmaca, *Başlangıçlar, Niyet ve Yöntem, *Entelektüel ve Oryantalizm Tenkitleri, *Yeni Bin Yılda Filistin, *Freud ve Avrupalı Olmayan, *Oslo’dan ırak’a Yol Haritası.
DERKENAR:
F KLAVYE!
Klavye benim için mühim. Zira eşimden dostumdan, aynada kendi suratımdan, camdan görünen manzaradan, hatta televizyondan çok klavyeye bakıyorum her gün.
19 yaşında dergide çalışırken F klavyeler vardı. Öyle başladım. Sonra Amerika’ya gittim, mecburen Q’ya geçtim.
Türkiye’ye dönünce yine işyerinde F, akşam evde ise Amerika’dan getirdiğim Q klavye dizüstü bilgisayarı kullandım.
Derken Q klavyeler baskın çıkmaya başladı. Bilgisayar aldığımda klavyeleri değiştirtmeye, harf etiketleriyle F haline getirtmek mecburiyetinde kaldım.
Artık piyasada F klavye bilgisayar satılmıyor. Türk markalarında bile yok!
Hem Q, hem F klavyeyi hızlı kullanabilen biri olarak söylüyorum: F klavye, Türkçeye en uygun klavyedir. Hele bütün gün Türkçe yazan biriyseniz aradaki dramatik farkı hemen anlarsınız.
Onun için, artık devlet dairelerinde F klavye kullanılacak haberini sevinç ve destekle karşıladım! Yerli bilgisayar üreticilerine de sırıtarak bakıyorum. Hadi bakalım güzellerim! Çeşit çeşit yapın ki, bana da gün doğsun.
Gülse Birsel. F Klavyenin Zaferi: Hürriyet Gazetesi, İstanbul 28 Aralık 2016, s: 7
KUŞBAKIŞI:
TÜRK HALK HUKUKU:
İnsanoğlunun bir arada yaşama tecrübesi, toplum hayatına uyum sağlama ve sosyalleşme süreçlerinin belirli kaideler çerçevesinde düzenlenmesini gerektirmiştir. Bu kaideler; yazılı hukuk metinlerinden önce, gündelik hayatta işlerliği olan, şahıslar arası sınırları ve sosyal konuların çözümlerini belirleyen sözlü hukuk kaideleridir. Toplumların genel yapısına göre belirlenip gelişen bu kaideler; toplumda düzen ve güvenliği sağlar.
Toplumun ortak değer, inanış ve kabulleriyle şekillenen örf ve âdetler, modern hukukun kaynaklarından biridir. Hukuk, sosyal düzen işlevini yerine getirirken toplumun pozitif hukuka aykırı olmayan uygulamalarını da dikkate almaktadır. Yazılı bir kaynağı olmamasına rağmen halk hukukuna ait hükümler; sözlü kültür anlatıları, halk edebiyatı ürünleri ile söz ve davranış kalıpları aracılığıyla nesilden nesile aktarılırlar.
Aysun Dursun’un titiz bir çalışmayla kaleme aldığı Türk Halk Hukuku isimli kitabında; halk hukukunun, Türk kültür târihindeki etkisi, bu etkinin halk edebiyatı örneklerinde ve gündelik hayatın içindeki uygulamalarda günümüz toplum hayatına ne şekilde yansıdığı örnekler verilerek ve modern hukuk kaidelerinin tasnifi dikkate alınarak açıklanmıştır. (Arka kayak yazısı)
ÖTÜKEN NEŞRİYAT: İstiklal Caddesi Ankara Han Nu: 65/3 Beyoğlu 34433 İstanbul. Telefon: 0.212-251 03 50 Belgegeçer: 0.212-251 00 12 www.otuken.com.tr e-posta: [email protected]
ERTUĞRUL GAZİ / KURULUŞ
Ertuğrul Gazi, Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Gazi’nin babasıdır. Söğütte yurt tuttu ve bu yurttan bir devlet ortaya çıktı. Tek sülâlenin yönettiği 622 yıl hüküm süren bir cihan devleti…
400 çadırdan çıkmış bir imparatorluğun arkasında Anadolu Selçuklu Türk Beylikleri, oradan daha geride Büyük Selçuklu Devleti Orta Asya’dan yayılan bir Türk varlığı var. O 400 çadır gökten inmedi… Bir büyük ailenin parçası idi…
Osmanlı Cihan Devleti’nin kuruluşunda bilinmeyen çok nokta var. Birçok târihî hâdise efsâneye bürünmüştür. Bunu da tabiî karşılamak gerekir. Milletler efsâneleriyle büyür.
Dr. Cengiz Zengin 13,5 X 21 santim ölçülerinde 288 sayfalık eserinde Osmanlı Devleti’nin kurucusunun babası hakkında bulunabilen bütün bilgileri ve son araştırmalar ışığında işlenen Osmanlı’nın beylikten devlete geçiş safhalarını hakîkat ve efsâneleriyle anlatıyor.
Eserin 2. Baskısı Eylül 2016 da okuyucuya sunuldu.
BİLGEOĞUZ YAYINLARI: Alemdar Mahallesi Molla Fenarî Sokağı Nu: 35/B Cağaloğlu, İstanbul. Telefon: 0.212-527 33 65 Belgegeçer: 0.212-527 33 64 e-posta: [email protected] www.bilgeoguz.com.tr
TÜRKİYE SÖZLÜ BASIN TARİHİ:
1910-1944 yılları arasında doğan 54 gazeteciyle yapılmış görüşmelere dayanan ve İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü tarafından hazırlanan kitap, Suat Gezgin, Veli Polat ve H. Esra Arcan imzâsını taşıyor.
15 X 25 santim ölçüsündeki kitapların 1. Cildi: 552, 2. Cildi: 628, 3. Cildi 808 sayfadır.
Eserde kendileriyle görüşülen gazeteciler:
1.Cilt: Taha Toros, Selami Akpınar, Bedii Faik Akın, Yıldız Sertel, Ali İhsan Göğüş, Hıfzı Topuz, Oktay Akbal, Vasfiye Özkoçak, Sadun Tanju, Altemur Kılıç, Sami Karaören, Kahraman Bapçum, İhlan Selçuk, Haldun Simavi, Fikret Otyam.
2.Cilt: Betül Mardin, İlhan Banguoğlu, Naci Yener, Oktay Verel, Orhan Birgit, Necmi Tanyolaç, Ara Güler, İzzet Sedes, Leyla Umar, Sami Kohen, Metin Erksan, Hasan Yılmaer, Necati Zincirkıran, Özcan Ergüder, Orhan Koloğlu, Orhan Karaveli, Erol Simavi.
3.Cilt: Nail Güreli, Altan Öymen, Ziya Nebioğlu, Hasan Pulur, Oktay Ekşi, Nevzat Ünlü, Halil Doğan Katırcıoğlu, Doğan Uluç, Alaeddin Bilgi, Orhan Erinç, Seraceddin Zıddıoğlu, Doğan Heper, Erol Gönenç, Doğan Hızlan, Erol Akıncılar, Ali Gevgilili, Ünal Sakman, Rahmi Turan, Suavi Kaptan, Alpay Kabacalı, Engin Köklüçınar, Kenan Akın.
TÜRKİYE İŞ BANKASI KÜLTÜR YAYINLARI:
İstiklal Caddesi Meşelik Sokağı Nu: 2 Kat: 4 Beyoğlu, İstanbul (T. İş Bankası Parmakkapı Şubesi üzeri)
Telefon: 0-212 252 39 91 Belgegeçer: 0.212-252 39 95 www.iskultur.com.tr e-posta: [email protected]
KISA KISA… KISA KISA…
1-EDEBİYAT TÂRİHİ YAZILARI: İsmail Erünsl / Dergâh Yayınları.
2-KARANLIK ÇÖKTÜĞÜNDE: Fehim Taştekin / Doğan Kitap.
3-İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI: John Keegan-Samet Öksüz / Say Yayınları.
4-DÜNYA TÂRİHİNDE AFRİKA: Erik Gilbert ve Jonathan T. Reynolds –Mehmet demirkaya / Küre Yayınları.
5-TÂRİH-İ SEYYAH: Judasz Tadeusz Krunski – Recep Demir / Grafirer Yayınları.
