Saygıdeğer Önce Vatan Gazetesi okurlarım, bu hafta sizler ile, dünya mutfağı ve ülkemiz mutfağında baharat olarak sofralarımızın vazgeçilmezleri arasında yer alan karabiber ile ilgili önemli bulduğum bazı bilgileri paylaşmak istiyorum. Şöyle ki, karabiber, ikiçenekliler sınıfının, karabibergiller familyasından ve vatanı Doğu Hindistan olan, kış mevsiminde yaprak dökmeyen tırmanıcı bir bitkidir. Beyaz biber, yeşil biber gibi çeşitleri de bulunmaktadır. Yaprakları kalp şeklinde ve damarlı olup, çiçekleri ise sarkık haldedir. Meyveleri küçük, toparlak ve sapsızdır. Karabiber ve beyaz biber, aynı ağacın meyveleridir. Ancak, karabiber tam olgunluğunu bulamadan koparılmakta, tohumun etrafındaki kılıf üzerinde kalmaktadır. Beyaz biberse, tam olgunluğunu bulduktan sonra koparılır ve etrafındaki kılıf çıkarılır. Beyaz biberin özelliği, kullanıldığında karabiber gibi sosların rengini değiştirmemekte, tadı ve kokusu karabiber ile aynıdır. Karabiberin yararlarından bazılarına bir göz atacak olursak, Anti-oksidan ve anti-bakteriyel özelliğe sahip olduğunu görürüz. Ayrıca, gaz oluşumunu azaltmakta, terlemeyi artırmaktadır. Dünyada en çok kullanılan baharatlar arasında yer alan karabiber, Doğu tıbbında ilaç olarak ve özellikle ishal ve diğer mide-bağırsak hastalıklarında kullanılmaktadır. Manganezin çok iyi, K vitamini ve demirinde iyi bir kaynağı kabul edilen karabiberde bulunan piperin adlı maddenin zayıflamanıza yardımcı olabileceği ileri sürülmektedir. Kore’de yapılan yeni bir çalışmaya göre, keskin ve yakıcı etkiye sahip bu madde, yeni yağ hücrelerini bloke ederek yağlara karşı etkili olmaktadır. Yapılacak olan yeni çalışmalar da şayet bu etkiyi desteklerse, karabiberin obezite tedavisinde doğal bir yöntem olarak kullanılmaya başlanabileceği ileri sürülmektedir.
Karabiberin yemekler kattığı harika lezzet dışında içerdiği bol miktarda farklı vitamin ve minerallerle sağlık açısından birçok yarar da sağlamaktadır. Potasyum, magnezyum ve demir açısından zengin sayılan karabiber K ve C vitaminleri içermektedir. Bunun yanında A vitamini deposu olarak ta bilinmektedir. Düzenli olarak karabiber tüketimi bünyenin ihtiyaç duyduğu A vitamininin büyük bir kısmını karşılayabilmektedir.
Karabiber birçok alanda sağlığımıza hizmet etmekte, özellikle kış aylarında tüketilmesi önerilmektedir. Bunun en önemli nedeni ise, soğuk algınlığından kaynaklanan hastalılara karşı anlık sonuçlar verebilmesidir. Karabiberin öksürük ve soğuk algınlığını giderici özelliği çok önemlidir. Mineral açısından çok zengin olduğu için her gün yeryüzünde milyonlarca insan lezzeti dışında sağlığa katkısından dolayı tıbbi amaçlı olarak tüketmektedir.
Görünüşte küçük olan karabiberin sağlık açısından faydaları inanılmaz derecede büyüktür. İçerdiği manganez, potasyum, A ve C vitaminleri, demir ve diyet lifleri gibi bünye açısından hayati önem taşıyan mineral ve vitaminler karabibere etkili bir antioksidan ve doğal antibiyotik özelliği kazandırmaktadır. Karabiberin içerdiği bol ve kaliteli C vitamini nedeniyle doğal antibiyotik özelliklere sahiptir. Bu özelliği sayesinde karabiber birçok hastalığa yakalanma riskini azaltırken, özellikle serbest radikallerin etkisini kırmakta ve vücuda verdiği hasarı gidermektedir. Ayrıca, karabiber genel anlamda sindirim sistemi sağlığının korunmasına yardımcı olduğu gibi, sindirim sistemi organlarının hastalıklara yakalanma riskini azaltmaktadır. Karabiber ayrıca besin tüketimi öncesi bir uyarı olarak hidroklorik asit salgılayarak sindirim sürecini kolaylaştırmakta, dolayısıyla bağırsak ve mide ile ilgili hastalıkların önlenmesinde yardımcı olmaktadır. Bunlara ilaveten, karabiber bakterilerin neden olduğu hastalıklara iyi gelmekte, aynı zamanda özellikle sindirim sistemi organlarının bakterilerden hasar görmesini engelleyebilmektedir. Yapılan çalışmalarda, kabızlık, ishal ve kolik gibi durumların tedavisinde ise karabiber etkisi gözlenmiştir. Karabiber önemli oranda öksürük ve soğuk algınlığına iyi gelmekte ve antibakteriyel özellikleri nedeniyle de solunum bozukluklarının tedavisi için ilaçlarda ve tıp alanında kullanılmaktadır. Bunun dışında grip hastalığının da hızlı bir şekilde atlatılmasına yardımcı olabilmektedir. Hastalık esnasında, çaya, çorbaya hatta ıhlamura katılarak tüketilmesi yarar sağlamaktadır.
Kanser hastalıklarının birçoğuna serbest radikallerin neden olduğu günümüz modern tıp tarafından ispatlanmıştır. Karabiber serbest radikallerin hareket kabiliyetlerini azaltarak bünyeye verdiği hasarı minimuma indirmekte, böylece birçok kanser çeşidine karşı vücudu korumakta ve kansere yakalanma riskini büyük ölçüde azaltmaktadır. Ayrıca, karabiber metabolizmayı hızlandırma ve canlandırmaya ciddi anlamda katkı sağlamaktadır. Bunun için istenmeyen fazla kaloriyi yakar ve karın yağlarının azalmasını sağlar. Karabiber özellikle obeziteye karşı çok etkili olup, sağlıklı kişilerde düzenli olarak tüketilmesi durumunda mide ile ilgili şikayetleri ciddi anlamda azaltabilmektedir. Ayrıca, düzenli olarak karabiber tüketimi cilt sağlığı için de yararlı olup, cilde zarar veren serbest radikallerin bertaraf edilmesi, terleme yoluyla veya diğer yollarla vücuttan atmasını sağlamaktadır. Özellikle yaşlanma sonucu ortaya çıkan kırışıklıkların doğal yollarla giderilmesine ciddi anlamda katkıda bulunabilmektedir. Diğer önemli bir yararı ise, diş sağlığı için etkili bir besin kaynağı oluşudur. Dişlerin çürümesini engelleyici özelliği olup, diş çürümelerinden kaynaklanan ağrıların giderilmesine yardımcı olabilir.
Modern dünyanın insanlığa getirdiği en önemli hastalıkların bir tanesi de stres ve depresyondur. Sürekli olarak değişen sosyal şartlar ve eğilimler insanlarda farklı hastalıkların meydana çıkmasına neden olmuştur. Karabiber özellikle ruhsal hastalıkları tetikleyen stresle mücadele edebilen etkili bir antidepresan olup, bunun bir sonucu olarak da kişisel kapasiteyi önemli oranda artırmaktadır.
Ayrıca, karabiberin cilt sağlığı yanında saç sağlığını da koruduğu uzmanlar tarafından kabul edilmektedir. İçerdiği mineral ve vitaminler özellikle dökülme eğilimini olan saçların sağlığını korumakta, ayrıca kepek sorununun tedavi edilmesinde de etkili olduğu ifade edilmektedir. Karabiberin bol miktarda A vitamini içermesi nedeniyle de göz sağlığının korunmasına yardımcı olmaktadır. Antioksidan özelliğinden ötürü ise, göz etrafında serbest radikallerin neden olduğu kaşıntı ve tahrişi engelleyebildiği bildirilmektedir. Karabiberin içerdiği mineral ve vitaminlerin vücuda enerji verdiği bir gerçektir. Güne bol karabiber katılmış sütle başlamak, kişiyi gün boyu zinde tutmaya yardımcı olmakta ve erken saatlerde metabolizmayı hızlandırmaya yardımcı olmaktadır. Buda hem fiziki hem de zihinsel olarak sürekli enerjik kalmanızı sağlamaktadır.
Yazımızın başından beri, karabiberin sağlık açısından yararlarını detaylı olarak ifade etmeye çalıştım. Ancak bazı durumlarda birçok besin kaynağında olduğu gibi karabiberin de sağlık açısından bazı zararları ve yan etkileri olabilmektedir. Şöyle ki, özellikle aşırı tüketilmesinden kaynaklanan sorunlara çok sık rastlanmaktadır. Evet, aşırı tüketime bağlı olarak mide yanmasına neden olabilmekte, ancak mide ile ilgili her hangi bir hastalık şikayetiniz yoksa bu sıkıntı geçici olabilmekte ve kısa bir süre sonra yanma hissi kendiliğinden geçebilmektedir. Özellikle çocuklarda direkt ağızdan karabiber tüketimi akciğere kaçmasına neden olabilmekte, bu durum da çok tehlikeli sorunlara neden olabilmektedir. Karabiberin ayrıca yakıcı özelliği olup, bu nedenle direk cilde uygulanası yanma hissi vermekte ve asla tedavi amaçlı olarak gözlere uygulanmamalıdır.
Dikkat edilmesi gerekli diğer bir husus ise, Siklosporin A, kolinerjik, digoksin ve sitokrom P450 alan hastalar karabiber tüketiminden kaçınmalı, hekimlerine danışmalıdırlar. Çünkü bu hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçların etkisini olumsuz yönde etkilemektedir. Keza, gastrit hastalığı olan kişiler karabiber tüketiminden kaçınmalı, hekimlerine danışmadan karabiber tüketimi yapmamalıdırlar. Karabiberin yakıcı etkisi terlemeye neden olabilmekte, özellikle bu nedenle yaz aylarında karabiber tüketimine dikkat etmek gerekir. Ayrıca, yaz aylarında aşırı karabiber tüketimi burun kanamalarına neden olabileceği ifade edilmektedir.
Her yemeğe lezzet katan karabiber ile ne gibi farklı damak tatları oluşturabiliriz sorusuna ise, birkaç ipucu vermemiz gerekirse, şu güzel sosu önerebiliriz. Evet, limon, zeytinyağı, biraz tuz ve karabiber karışımıyla oldukça lezzetli bir salata sosu elde etmek mümkündür. Ayrıca, kırmızı veya beyaz etinizi, zeytinyağı, tane karabiber, defne yaprağı ve soya sosuyla yaklaşık 25 dakika süreyle buzdolabında marine edebilir, böylelikle lezzetli bir ete sahip olabilirsiniz. Şayet, kısa süre içinde etinizi yumuşatmak, lokum gibi olmasını sağlamak istiyorsanız, süt ve karabiberde bekletip yağsız tavada kurutmadan ızgara yapabilir, afiyet ile yiyebilirsiniz. Bunlara ilaveten, rendelenmiş limon veya portakal kabuğuyla dövülmüş sarımsak ve taze karabiberi, taze ya da kurutulmuş kekik, karabiber, biberiye, düğülmüş sarımsak, limon, kırmızı toz biber, hatta arzu ederseniz kimyon ve limon suyu ile 1 yemek kaşığı zeytinyağını karıştırıp, et üzerine marine etmek amacıyla kullanılabilerek farklı karışımlar oluşturabilmeniz de mümkündür.
Sağlıklı, mutlu nice güzel günler diliyor, saygılar sunuyorum.
