Git şurdan çekirdek al da çitleyelim!
….
Caanım çocukluk yıllarımın geçtiği güzel İzmir’de sıkça kullandığımız bu lafı, hayatımın her döneminde yaşadım.
Ege Bölgesinde çitlemek kelimesi çekirdek için kullanılır . Çünkü oralarda ay çekirdeğine Çitlembik denir.
Almanca Sonnen Blume
İngilizce Sun Flower
Fransızca Tourne-Sol
denirken…
Güneşe bu kadar aşık, etrafında dönüp duran bu çiçeğe biz kalkıp, Ay çekirdeği, Ayçiçeği demişiz. Yuh !
Görünen köyü bile reddetmek insanoğlunun ayıbı maalesef.
Biraz daha insaflı adlar koyup değişik yörelerde, günebakan, gündöndü, eğlencelik… olarak da adı geçen bu bitki, meditatif gelir bana. Arkadaş çiçektir. Mutlu çiçektir. Tüm gün güneş ne yaparsa takip eder.
Ben de güneşle enerji dolarım çünkü…
Kara iklimini seven, ılıman bölgelerin yağışlı bölgelerinde, sadece ilkbaharın son don olaylarına dayanabilen, kuraklığa fazla dayanamayan, potasyumlu toprakların verimini artırdığı
Ayçiçeği…
Papatya gibi sarmal yaprakları Altın Oran’ın doğada ki en güzel göstergelerinden
Belki de tüm bitkilerin anası, babası, akrabası…
Leonardo Fibonacci’nin bir problemi araştırırken bulduğu diziye adını vermesiyle başlayan serüvenin en güzel örneği, Ayçiçeği… Merkezinden dışarıya doğru sağdan sola ve soldan sağa doğru sayılan tanelerle ortaya çıkan sayılar Fibonacci Dizisinin ardışık terimleri…
Çıt- Çıt çitlediğimiz bu bitkinin öyle çok faydası var ki, üç beşini söyleyeyim de, sadece bir masaya oturan dört kişinin etrafa boş bakışlarla yediği, arada bir kabuklarının tükürüldüğü, ya da televizyon seyrederken hızın asla alınıp bırakılamadığı haline su serpeyim.
Ayılana gazoz, bayılana limon der gibi,
Kolesterole çekirdek, depresyona çekirdek!
Boyu küçük ama besleyici özelliği fazla olan ay çekirdeği nelere iyi geliyor? Bir kere içinde yoğun miktarda mineral, vitamin ve yağ asidi var. Mükemmel ve doyurucu bir atıştırmalık çerez olmasının yanı sıra sağlık üzerinde de inanılmaz faydalara sahip.
Kalp ve damar sağlığını güçlendiriyor.
Bir avuc yendiğinde E vitamini ihtiyacının %60’ından fazlasını karşılıyor. (E vitamin antioksidan olarak işlev görür. Erken ölüm riskini önemli ölçüde azaltır.)
Kolesterol Dengesini Korur.
Magnezyum Kalp Sağlığı İlişkisi; Magnezyum eksikliğine iyi gelir. Kalp damar ve diyabet hastalıklarını tetikleyebilen magnezyum, sinir ve bağışıklık sistemlerini etki eden çeşitli sağlık sorunlarına da neden olabiliyor bir avuç ay çekirdeği, günlük ihtiyaç duyulan magnezyum miktarının %25’inden fazlasını temin ediyor. Bu da beyin ve kalp kasları gibi dokular için önemli. Aynı zamanda yeterli magnezyum alımının vücudu diyabet gibi sorunlara karşı koruma sağlamaktaymış...
Depresyona karşı ayçiçeğindeki magnezyum mükemmel destek.
Ayçekirdeği içindeki Selenyum’un yine antioksidan ve vücuttaki kızarıklıkların, şişkinliğin azalmasına yardımcı olması var. Selenyum Tiroit hormonunun üretimini kolaylaştırır. Eksikliğinde oluşanlar ise;
Kaslarda zayıflık veya ağrı.
Saç veya ciltte renk solma/renk kaybı.
Tırnak yataklarında beyazlaşma.
Ben Edirne aşığıyım. Ayçiçeklerinin hastasıyım. Baharda Trakya bölgesine girdiğiniz ilk kilometrelerden itibaren size uçsuz bucaksız ayçicek tarlaları ve buğday tarlaları hoşgeldiniz sultanım der. Toprağın üstünde sıkışık bir düzende bale yapar. Trakya insanıyla ayçiçekleri arasında, sevdiceğine yazın kavuşup kışın ayrılması gibi bir rituel yaşar.
Sevgili Elif Şafak Mahrem’de de ne güzel ifade etmiş…
“ Günese asik olunca gülmekten kirilmis bütün bitkiler… günes gökyüzündeki tahtindan bir an bile ayrilmaz... kudretli ve ulasilmazdir… sen kim o kim…vazgeç bu sevdadan demisler hep bir ağizdan...Ayçiçeği sesini çıkarmamış. Sevdalı gözlerini dikmiş güneşe; bakmış bakmış bakmış. Uzun müddet hiçbir şeyin farkına varmayan güneş, nihayet bir gün, ayçiçeğinin bakışlarını hissetmiş üzerinde. Önce geçici bir heves sanmış, ama zamanla yanıldığını anlamış. Ayçiçeği öyle inatçıymış ki, güneş tahtını nereye taşırsa yılmadan usanmadan o yöne çevirmiş başını. Derken bir öğleden sonra, artık bu takipten bıkan güneş sapsarı gazabıyla kavurmuş ayçiçeğini. Daha simsiyah duman tüterken üzerinde, insanlar akın etmişler olay mahalline. Yaşasın! demiş içlerinden biri. “Filmdi ne güzel çitleriz bu aşkı.”Aynı gece televizyon karşısında acıklı bir aşk filmine gözyaşı dökerken, çitlemişler ayçiçeklerini."
Yaniii…Ne güneşe, ne babana, ne sevdiceğine güvenmeyecekmişsin ayçiçeğim… Böyle yanarsın işte…
Latife bir yana
Şimdi… Son günlerde bu caaanım bitki strese girdi. Sebebi de son aylarda yaşadığımız ısı farkları.
Edirne’de bazı bölgelerde gece ve gündüz sıcaklıkları arasındaki fark, tohumların topraktan çıkması sonrası bazı bölgelerde ayçiçeği yaprakları sarartmaya başlamış. Tabii ki bu durum geçici.
Depresyonun ilacını içinde taşırsın ama yine de evren seni strese girdirir işte…
Bizler gibi, dost ayçiçekleri de dengesini koruyamamış anlaşılan. Yaz mı geldi yoksa Vivaldi kışa veda edemedi mi bilmiyoruz.
En kısa sürede sıcaklıkların mevsim koşullarına gelir de hepimiz rahata kavuşuruz der, yaşamınızda sevgiyi cebinizden eksik etmemenizi dilerim.
Sen de ayçiçeği dostum , kendine gel , içinde ki güce güven ve depressif takılma…
