HAYAT YOLCULUĞUMUZDAKİ DÖNEMEÇLER
-Eğitim, İş, Eş Seçimi-

Âşık Veysel’in ifadesiyle İnsan hayatını uzun ince bir yola benzetirsek bu yolda üç dönemeç, üç önemli seçim vardır. Birincisi Eğitim Yaşantımız İkincisi İş Seçimimiz Üçüncüsü Eş Seçimimizdir. Bunların insanın hayatında mutluluğunu etkileyen en önemli seçimlerin başında geldiği şüphesiz. Bugün ki yazımız hayatımızda yaptığımız işin/mesleğin, kariyerimizin, mutlu olmamızdaki etkisi üzerine olacaktır.

İşimiz, hayatımızın çok önemli bir kısmını oluşturuyor. Basit bir hesaplamayla Bir günde 8 saat çalışan biri 24 saatin üçte birini iş ortamında ya da mesaide geçirmektedir. Buna İstanbul gibi büyükşehirlerin ulaşım da geçen zamanları da eklediğimizde neredeyse günün yarısına tekabül etmektedir. Birileriyle bir araya geldiğinizde, tanıştığınızda ilk üç sorunun 1. Adınız? 2. Ne iş yapıyorsunuz? 3. Nerelisiniz? Olması, bu sıralama da işin insan hayatındaki önemini vurguluyor.

Kariyer: Fransızca carrière kelimesinden gelmektedir. Kelime öznel anlamı bir yere çıkan, bir yere gelen, anlamına gelmektedir. Sözlük Anlamı: Bir meslekte zaman ve çalışmayla elde edilen aşama, başarı ve uzmanlık. Genel Anlamı: Mesleki açıdan, mesleki niteliğinin artışının akademik açıdan tanınan çeşitli derece ve katmanlar düzeyinde sınıflara yükselmesine verilen genel adı.

Kariyer, mesleğimizi yaparken koyduğumuz amaçlar doğrultusunda iş tecrübesi kazanırken, ihtiyaç duyulan eğitimleri alıp, mesleksel ve ferdi açıdan kendimizi gerçekleştirme sürecimizdir.

Kariyer, bilhassa işe ait konumlardan, iş hayatında olunabilecek her türlü ilerlemeden ve iş hayatında bulunulabilecek ileri mevkilerden söz edilirken kullanılır. Sözgelimi üniversiteye geçiş sürecinde olan ferdin ‘…kariyer sahibi olmak istiyorum’ diyerek bitirdiği tümcesi kariyerin tam olarak da bu manasını ifade etmektedir. Daha sınırlı bir bakış açısından ele alınırsa bir bakıma da mesleksel bakımdan hiyerarşik olarak daimi bir üst pozisyon için çalışmak manasında da kullanılabilir. Kariyer, ihtisas belirtmek üzere de kullanılan bir ibaredir. Mesela bir avukattan, doktordan söz ederken ‘ kariyer sahibi bir insan’ olarak değerlendirme yapılması bu bağlamdadır.

Kariyer için yapılmış en genel geçer ve uygun tanımlama şöyle özetlenebilir: “Kişinin hayatı süresince edindiği işe ait tecrübe ve faaliyetler konusunda idrak ettiği davranış ve/veya davranışlar dizisi” Kişilerin eğitim hayatı, iş hayatı ve sosyal hayatı kendisine belirledikleri hedeflere ulaşma süreçleri ve bu süreçte uyguladıkları programlarla gelen tecrübeler kariyerin yapılanması açısından büyük önem taşır.

İşin insana sağladığı kazanımları doğru değerlendirmek, işte başarı için önemli bir ilk adımdır. Bir işte çalışmak önemli bir zenginliktir. İş insana dört boyutta kazanç sağlar. Bunlar: FİSOBİGÜ olarak kısalttığım;  1. Finansal Kazanç, 2. Sosyalleşme, 3. Bireysel Gelişim, 4. Güç Kaynağıdır.

1. Finansal Kazanç: İlk akla gelen kazanç çalışma sonucunda elde edilen gelirdir. Ancak gelirin yanı sıra, sağlık ve hayat sigortası ile yaşama ilişkin risklerin mali yüklerinin azaltılıyor olması da önemli bir kazançtır. Ayrıca, emeklilik dönemi için ödenen primlerde insanın gelecek kaygısını bir ölçüde de olsa azaltan önemli bir kazanç olarak ortaya çıkıyor. Özetle, iş insana yaşamının bugününü, yarınını ve risklerini yönetmek için finansal kazanç sağlıyor.

2. Sosyalleşme: İnsanların sosyal çevrelerini belirleyen unsurlardan da biri, iş, Çalışma hayatında tanışılan iş arkadaşları, müşteriler, tedarikçiler, işbirliği ortakları insanların özel hayatına da kalite katıyor. Bu dostluklar, insanın sosyal gelişimine destek sağlıyor.

3. Bireysel Gelişim: İş hayatının insana kattığı en önemli özelliklerden birisi de yetkinliklerin gelişmesidir. “İşleyen demir, ışıldar.” atasözü ile özetlendiği gibi çalışma hayatı insanın bilgi düzeyi, problem çözme yetkinlikleri, yeni teknolojilere uyum yeteneği gibi birçok önemli konuda gelişimine katkıda bulunur. Bu yetkinliklerin gelişmesi insanı hem mevcut işinde, hem de kariyerinin ilerleyen dönemlerinde edineceği işlerde başarılı kılar. Aynı zamanda, bu konulardaki gelişmeler insanın özel hayatına da olumlu olarak yansır.

4. Güç Kaynağı: İş hayatındaki çalışmalar insanların etki alanının da gelişmesini sağlar. İş, insana sonuç elde etmesi için önemli imkânlar sunar. Çalışanın kullanımına sunulan makine, ekipman, tedarik zinciri ve sosyal çevre işini iyi yapanlar için önemli bir güç kaynağıdır.

İş hayatının sağladığı bu imkânları iyi değerlendirmeyenlerin kariyerlerinde de başarılı olamadıkları görülmektedir. Özellikle, büyük kurum/kuruluş/şirketlerde çalışan ve dolayısıyla büyük imkânlarla işleri yürütenlerin başarıdaki tüm kerameti kendilerinde görmeleri sonucu işten ayrılmaları durumunda büyük güçlüklerle karşılaştıkları bilinmektedir. Geniş imkânlarla iş yapmaya alışanlar, dar imkânların olduğu ortamlara uyum sağlayamazlarsa iş hayatlarında da sorunlarla karşılaşırlar.

Benzer bir şekilde, iyi bir işte çalışırken işten ayrılanlar, bir sonraki iş aramada aşırı seçici olur ve işsiz kaldıkları dönemi uzatırlarsa sadece maddi kaynaktan değil, aynı zamanda kendilerini ve çevrelerini geliştirme fırsatlarından da yoksun kalabilmektedirler.

Çalışma hayatında sosyal çevreye önem vermeyen, insan ilişkilerini iyi yürütemeyenler, çalışma hayatının sunduğu önemli katkılardan olan sosyal çevre ve etki alanı konusunda kendilerini yeterince geliştiremezler. Bu nedenle, işlerinde sağladıkları başarı dar bir alanda kalır.

Kariyerini bilgi ve yetkinliklerini geliştirmek üzere planlamayanlar ise hem çalıştıkları işyerinde yükselme konusunda, hem de başka iş bulma konusunda geri kalırlar. İnsanın kariyeri boyunca birbiri ile tutarlı fakat farklı yetkinlikleri geliştirmeye çalışması onun mali yönden de kazançlı olmasını sağlar.

İki Cihan Mutluluğunun Formülü
Kariyerinin değerini bilenler, yetkinliklerini, insan ilişkilerini ve etki alanlarını sürekli olarak geliştirmeye çalışanlardır. Sürekli gelişim, yaşam kalitesinin artırılmasının anahtarıdır. İnsanın severek yaptığı iş onun için mutluluk kaynağıdır. Eğer yaptığımız iş bizi mutlu etmiyor ise yıllar sonra geriye dönüp keşke deneseydim dememek için şartları doğru değerlendirerek bir plan dâhilinde mutlu olduğumuz/olacağımız işleri yapmakta fayda vardır. Yüzdelik dilim olarak ömrümüzün neredeyse yarısını alan bir zaman dilimini oluşturan işleri yaparak, mutsuzluğumuza neden olmasına müsaade etmeyelim. Çünkü işinde mutlu olan bir insan, uyumlu bir eş seçimi ile özel hayatında da mutlu olacak böylece dünyası huzurlu ve mutlu olacaktır. Ben öyle inanıyorum ki bu dünya hayatında işin de ve ailesinde mutlu olmanın yollarını bulanlar, ahir ömürlerinde de mutlu olmanın yollarını bulacak böylece iki cihanda mutluluğu yakalamış olacaktır.

Hayat yolculuğundaki dönemeçlerde başarılar dilerim.