MEKKE

Hicri takvimin ve dini günlerin belirlenmesinde Türkiye'de yapılan çalışmalar hakkında Anadolu Ajansı'nın sorularını yanıtlayan Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Ekrem Keleş, söz konusu günlerin kameri aylara göre belirlendiğini söyledi.

Hicri takvimde kullanılan kameri ayların hesaplanmasında ayın dünya etrafındaki dönüşünün esas alındığını ifade eden Keleş, ''Her dönüş bir kameri ayı oluşturuyor. Ay dünyanın etrafını astronomik olarak 29,5 günde dolaşıyor'' dedi.

Kameri ayların başlangıcının Peygamberimiz Hazret-i Muhammed tarafından halkın anlayacağı bir yöntemle tespit edildiğini anlatan Keleş, ''Hilalin ilk defa güneş battıktan sonra batı ufkunda görülmeye başlamasıyla kameri ay başlıyor'' diye konuştu.

Hilal herkesi bağlar mı?

Hanefi mezhebine göre hilalin dünyanın neresinde görülürse görülsün bir gün sonrasının kameri ayın başlangıcı kabul edildiğini, Şafi mezhebi gibi bazı mezheplerde ise ayın bulunulan coğrafyada görülmesinin esas alındığını hatırlatan Keleş, şunları kaydetti:
''Hilalin görülmesi yöntemi öteden beri İslam dünyasında 'acaba bir yerde görüldüğü zaman hilal herkesi bağlar mı yoksa herkesin kendi bulunduğu bölgede görmesi mi esas alınmalı' şeklinde bir tartışma vardır. Buna 'ihtilaf-ı metali' deniliyor. Eskiden herkes hilali kendi bölgesinde görerek hareket ediyordu ancak günümüzde yapılan astronomik hesaplarla hilalin nerede, hangi saatte, hangi dakikada görüleceği biliniyor. Bugün 'Amerika'da görülen hilal Asya'yı, Afrika'yı veya dünyanın her tarafını bağlar mı yoksa sadece Amerika'yı mı ilgilendirir veya Afrika'da görüldüğü zaman Asya'yı, Japonya'yı bağlar mı?' tartışmaları sürüyor. Bu hususta İslam alimleri arasında tartışmalar devam ediyor.'' 

Diyanet'in yöntemi

Yıllar önce kimi ülkelerdeki dini günler arasında 3-4 güne varan farklılıklar yaşandığını ve bu konunun 1970'li yıllarda yoğun bir şekilde tartışıldığını anlatan Keleş, ''Sadece astronomik hesaplamalar değil, hilalin görülebilirlik esası üzerine hesap yapılması ve bu çerçevede kameri ayın belirlenmesi gerekiyor. Bu ilkeleri Diyanet İşleri Başkanlığı 1978 yılından bugüne uyguluyor'' diye konuştu.

Diyanet'ten ''ortak takvim'' çağrısı

İslam ülkeleri arasındaki söz konusu ihtilaf nedeniyle din alimleri ve astronomi alanında uzman bilim adamlarının katılımıyla uluslararası bir toplantı düzenlemek için karar aldıklarını açıklayan Ekrem Keleş, ''Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez'in talimatıyla hac sonrası uluslararası bir toplantı için çalışmalara başlayacağız'' dedi.