1.NEDEN ÖNEMLİDİR?
En çok merak edilen konudur.İyi gözlem ve değerlendirme gerektirir.Çocukların ilerideki gelişmeleri özellikle boylarının büyümesine etkisi çoktur.Büyüme ve gelişme sırasında çok büyük farklılıklar gösterir. Düzenli aralıklarla her iki cinstede incelenmesi ve değerlendirilmesi gerekir.Her yaşa göre farklılıkar gösterdiği için adolesan çağını bitirenr dek yakın izlem gerekir.Özellikle erken cinsel gelişme her iki cinstede boy kısalığına neden olabilir.
2.CİNSEL KİMLİK NEDİR?
Her yenidoğn bebeğin bir cinsel kimliği vardır. Bu doğmadan önce bellidir. Nadir durumlarda bebeğin cinsel kimliği doğumda anlaşılmayabilir. Böyle bebeklerde penis ve vajen ayırırmı zor olabilir.Klitoris ile penis karışabilir. Böyle durumlarda genetik ve metabolik incelemeler gerekebilir. Çocuğun cinsiyeti ve ileride hangi cins için uygun olduğu doğru ve uygun bir şekilde kararlaştırılmalıdır.Aksi taktirde ileriki yıllarda fiziksel,ruhsal ve sosyal sorunlar ortaya çıkabiir. Bununda geç dönemlerde düzeltilmesi mümkün olmayabilir. Bebekler doğumdan itibaren cinsel kimliğine utgun büyütülmelidir.
3.CİNSEL GELİŞİM DÖNEMLERİ NASIL DEĞERLENDİRİLİR?
A)Oral Dönem:Bebeklerin ilk iki yıl emme dönemidir.Annesinin göğsünde kalarak anne sütünü emmesi onun en önemli doyum ve mutluluk kaynağıdır.Bundan büyük bir haz alır.
B)Anal Dönem:Dışkılama fonksiyonların becerbilmesi de ona haz verir.Bu dönemde 2-2.5 yaş arasına gelir.Bu dönemde çocukları sabırla dışkı yapmaya alıştırmak önemlidir. Korku ve endişe vermeden alışkanlık kazandırmak bu dönem için öemlidir.
C)FALLİK Dönem:2.5-5 yaş arasındeki dönemdir.Çocukları cinsiyetni çok merak ettiği ve ayırdına vardığı dönemdir.Hem merak hemde sorgulama vardır. Bu dönemde çocuklara anlayacağı şekilde cinsiyet ayırımı ve özellikleri gerçeğe uygun olarak anlatılmalıdır.Çocuklar birbirlerinin cinsiyet organlarına merakla bakarlar birbirlerine ve yakınlarına sorular sorarlar . Özellikle kızlar annelarine nedn onlarında pipleri olmadığını sorabilirler. Bu tip sorularınolgunlukla karşılayıp uygun cevap verilmelidir. Korku ve yasaklar onlatda ileride bazı cinsel sorunların/cinsel korkular,isteksizlik,vajinismus,ereksiyon sorunları gibi) ortaya çıkmasına neden olabilir.Bu dönemde erkek çocuklar annye,kız çocuklar babya karşı dah ilgilidir.Bu dönemde çocuklara karşı çok anlayışlı ve sabırlı olmak gerekebilir.Çocuklar bu dönemde birbrileri veya ebeveynleri ile evcilik ve evlilik oyunları oynamak isterler.Bu durum ileri dönemler için bir çeşit hazırlıktır.Bu duyguları bastırmak doğru değildir. Yaşanması doğaldır. Bu dönemde her iki cinste masturbasyon da görülebilir. Endişelenmye veya korkutmaya gerek yoktur. Çünkü bu dönem cinselliklerini keşfetme dönemidir. Erken gelişeceğive patolojik bir durum anlamına gelmez.Bir süre sonra bu durumu unuturlar.Bu dönemde çocukların ilgileri iyi gözlenmelidir.Örneğin drkek çocuk kız gibi davranış gösterip bebeklerle oynamak istiyor,annaesine daha çok ilgi gösteriyorsa bu durum aşırılık gösteriyorsa veya kız çocuklar aile tarafından erkek çocuk gibi büyütülrse bu durumlar ileride önemli cinsel sorunlara yol açabilir.Sonuç olarak bu dönemde cinsiyete uygun büyüme ve gelişme sağlanmalıdır.Bu dönemde çocukların anne babalarından ayrı odada yatmaları,birbirleri ile uygun dille ve saygı çerçevesinde konuşmaları uygundur.
D)Gizlilik(Latans Dönemi).6-11 yaş arasındaır. Bu dönemde erkek ve kızlar kendi aralarında oynarlar ve eğlenirler.Karşı cinse karşı ilgileri daha azdır. Bu dönem bir nevi ergenliğe hazırlık dönemdir.Bu dönemde hayal ve fanteziler çoktur.Beceri ve kabilyelerne göre çocuklar bu dönemde çok iyi yetişirilebilirler.
E)Adolesan Dönemi(Puberte-Ergenlik):10-19 yaş arasındaki dönemdir.Toplumun %25’i bu yaş grubundadır.Bu nedenle çok önemlidir.Cinsel gelişmeninde en önemli dönemidir.Fiziksel ve psikososyal geişmde çok yoğundur.Ergenliği sağlayan hormonlar çok artar ve aktftir.Kadın ve erkek cinsiyet hormonları yükselir.Kızlar 10-11 erkekler ise 12-13 yaşlarında bu döneme girerler.Kızlar erkeklerden 1-2 yıl önce budönemden çıkarlar.Kızlar  menarş adını verdiğimiz ay hali(regl)ni 12-13 yaş arasında görürler.Bu dönemde boyları hızla büyür, meme gelişmesi ve genital –koltuk altı tüylenmesi belirgindir. Erkeklerde iise 14-15 yaşları arasında boylar çok uzar,testisler ve penis büyür,tüylenme belirgindir,sesleri kalınlaşır,terleri ağır kokar.Her iki cinstede asi dvranışalar çevresi ile çatışmalar gözlenir.Kötü alıkanlıklara eğilim olabilir. Bu nedenle bu dönemde çok dikkatli,anlayışlı,gözlemci olmalı davranışlarına saygılı olmalıdır.Erken püberte belirtileri(8-9 yaşlarında tüylenme,meme ve testis büyümesi,genital akıntı gibi) dikkatle gözlenmeli böyle bir durumda veya şüphede derhal bir çocuk doktoruna başvvurulmalıdır.Bu durumda bazı özel yaklaşım ve tedavi ile neden bulunup önlemeye gidilmelidir. Aksi taktirde boy kısalığı olabilirki buda psikolojik ve sosyal sorunların ortaya çıkmasına neden olabilir.Bu dönemde çocuklara uygun cinsel bilgiler ve üreme fonksiyonları anlatılmalı ve sorularına cevap verilmelidir.Özellikle kız çocukların 18 yaşından önce evlenmelerinin önüne geçilmelidir. Aksi taktirde “çocuk gelin” dediğimiz bu kızlar çok büyük sorunlarala karşımıza çıkabilirler.Adolesan çağ çocuklaraı doktora gitmeyi pek istemezler.Oysa bu dönemde birçok sorun görülür ve hemen hepsi erken tanı ve yaklaşımla çözümlenir.Örneğin psikolojik(depresyon,anksiyete,asosyal davranışlar gibi),cinsel(cinsiyet sapmalrı,cinsel yolla bulaşan hastalıklar,bilg yetersizlikleri gibi) fziksel(obezite,gelişme ,duruş bozuklukları gibi)sosyal(alkol,sigara,madde bağımlılığı gibi) bu dönemde çoktur ve önüne geçmek mümündür.