Çocuklarımızı hemen hertürlü hastalığa karşı(virüs,bakteri,mantar enfeksiyonları,allerjik hastalıklar,kanser vb.) koruyan sistem bağışıklık sistemidir. Vücuda herhangibir yolla giren herhangibir yabancı madde(virüs,bakteri,mantar,parazit,antijen ve tümör hücreleri )ye karşı bağışıklık sistemi uyanıktır, derhal taramalar yaparak bunların hepsini çok karışık bir mekanizma ile ortadan kaldırmaya başlar.Bağışıklık sistemi hücreleri vücut hücrelerini çok iyi tanır. Onlardan farklı ,yabancı bir madde çocuklarımızın vücuduna girdiği anda onları ayırıp yok eder.
Bağışıklı sisteminin yaşam boyu çok iyi korunması gerekir.Bu sistem bozulduğunda birçok hastalık ortaya çıkar ve yaşamsal önemde sorunlar ortaya çıkar.Bağışıklık Sistemi hastalıkları doğuştan olabildiği gibi sonradan da ortaya çıkabilir. Bağışıklığ zayıf olan ve buna  bağlı olarakta  sakat bırakan sorunlar çocuklar kolaylıkla enfeksiyo hastalıklarına ve nadirende olsa kansere yakalanabilirler, ölümcül rahatsızlıklar ortaya çıkabilir.  

Çocuklarda bağışıklık sistem organları şunlardır:

1.Lenf Bezleri:Buru,Geniz,Boğaz etrafında bulunan bezlerdir.Bunlar solunum yolu ile giren mikropları yakalar ve öldürürler. Bunlara karşı  antikor oluşturarak bir daha vücuda girdikleri anda onları tanırlar ve yok ederler.
2.Bademcikler:Bağışıklık sisteminde özellikle ilk 4 yılda çok önemlidir.Diğer lenf bezleri  ile temastadırlar.Mikropların herçeşidi ile savaşırlar.
3.Timus Bezi:Göğsün üst ön bölümünde bulunur.TROİD BEZİNİN hemen altıdadır.Bağışıklık sistemi hücrelerinin(lenfositler) eğitim alıp olgunlaştıkları yerdir.
4.Lenf Düğümleri:Tüm vücuda yayılmıştır.Özellikle boyun,koltukaltı, göğüs ve karın boşluğu gibi yerlerde bulunur.Bağışıklık hücrelerinin(T ve B Lenfositleri) kümeler yaparak yerleştiği bezelerdir.
5.Karaciğer:Anne karnındaki bebeklerin karaciğerleri bağışıklık sisteminde rol almaya başlamıştır.Bağışıklı sistemi hücrelerinin ilk üretildiği organalardandır.
6.Dalak:Vücudumuza pek çok enfeksiyonsa karşı korur ve yabancı maddeleri yok eder. Vücudumuzun çöp toplama sistemi gibi çalışır.
7.Peyer Plakları:İnce barsaklarda bulunan bağışıklı sisteminin temel dokularınadan biridir.Bağışıklık sistemi hücrelerinin eğitim alıp olgunlaştığı yerlerdendir.
8.Kemik İliği:Bağışıklı sisteminin ataları olan kök hücreleri kemik iliğinin içnde bulunmaktadır.
9.Lenf(akkan)Bağışıklık sistemi hücrelerini ve antikorlarını vücuttu ihtiyaç olan yere taşıyan akkan sistemidir.

BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ NASIL ÇALIŞIR?

Çocuklarımız vücutlarına girmeye çalışan mikroplara ve diğer yabancı maddelere(antijen) karşı birçok mekanizma ile savunma yapar.Önce savunma hücreleri(kanımızdaki akyuvarlar) devreye girer.Mikropları ve yabancı maddeleri yok etmeye başlar.Bu sistem devamlı çalişir ve uyanık durumdadır.Bu sistem yeterli olmazsa B ve T lenfositleri dediğimiz kanımızda devamlı dolaşan hücreler devreye girer.Burada çok kompleks bir zincirleme sistemi çalışmaktadır.Bu olaylarda birçok kimyasal yollar,enzimler ve proteinler çok aktif bir şekilde çalışma yaparak çocuklarımızı mikrobik,allerjik ve tümöral hastalıklara karşı korurlar. Bu bağışıklık sistemi sayesinde sağlıklı yaşamalrı sağlanmış olur.

BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ DESTEKLEYİCİLERİ

1.Anne Sütü: Çocuklarımızn bağışıklık sistemine en büyük yardı anne sütündrn gelir. Ann sütü içeriğinde bebkleri koruyan yukarda bahsedilen bağışıklık sistemi hücreleri hazır vaziyette beklemektedir.Ayrıca birçok enzim ve protinder anne sütünde bulunmakatdır. Bu nedenle ilk 6 ay bebeklere sadece anne sütü vermek onları en iyibir şekilde korumasına neden olur.
2.Dengeli Beslenme:6 aydan sonra çocuklarımıza yeterli protein,karbonhidrat,yağ(özellikle omega3),vitamin,mineral ve su verilmelidir.
3.Aşılar:Çocuklarımızın bağışıklık sitemine en büyük desteklerden biride aşılardır. Bu sayede çocuklarımız doğumda itibaren birçok ölümcül veya sakat bırakıcı,bağışıklık sistemini zayıf düşürürcü hastalıklara karşı tam olarak korunmuş olurlar
4.Bağışıklık Sistemini Destekleyen Ürünler:a)Antioksidan,antiviral etki gösteren ürünler(örnek:black elderbery).b)omega 3 ,kolostrum,ekinezya,propolis,betaglucan,probiyotik vb. İçeren ürünler.
Bu ürünlerinmde bağışıklık sistemini desteklediği bilimsel çalışmalarla gösterilmiştir.

BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ BOZUKLUKLARI

1.BAĞIŞIKLIK YETMEZLİĞİ: Bağışıklık sisteminin elemanlarından bir veya birkaçının eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkar. Bebekler doğduklarında annelerinden geçen antikorlar sayesinde ilk 6 ay pekçok hastalığa karşı(kızamık,suçiçeği gibi) koruma altındadır.Altıncı aydan itibaren bu koruma azalmaya başlar ve çocuklar kendi bağışıklık sistemini kurmaya başlarlar.Çok nadir durumlarda çocuklar kendi bağışıklık sistemini kuramazlar. Bu durumda sık hastalanırlar.Özel ilgi ve bakım isterler.Belkide yaşam boyu bağışıklık sistemini destekleyici tedaviye gereksinim duyabilirler.
2.OTOİMMÜN (KENDİNE BAĞIŞIKLIK) HASTALIKLAR:Burada bağışıklık sistemi hücreleri vücudun kendi doku ve organlarını yabancı sanarak onları yok etmeye çalışır.Buna bağlı olarak ta birçok hastalık (romatizmal,hematolojik,nörolojik vb.) hastalık ortaya çıkabilir.
3.AŞIRI DUYARLIK:Bağışıklık sistami hücreleri vücudun kendi dokularına zarar verir.Şok tablosuna kadar götürebilen sorunlar ortaya çıkabilir. Hafif olanlarda iseatopik dermatit veya kontakt dermatit gibi cilt sorunları veya astım gibi daha ağır veya uzun rahatsızlıklar görülebilir.

BAĞIŞIKLIK SİSTEM HASTALIK BELİRTİLERİ

Bu çocuklar doğdukları andan itibaren hastalanabilirler. Başlıca belirtiler tekrarlayan ateş ve ateşli hastalıkardır. Çocuklar günlerce süren ateş,iştahsızlık,halsizlik,büyüme ve gelişme gerilikleri gösterirler.Çok öksürürler,ishalli hastalıklar,ağızda pamukçuk,orta kulak ve akciğer enfekesiyonları geçirirler.

TANI KOYMA

Yukarıdaki belirtileri gösteren hastalarda çok iyi bilgi almak gerekir.Buna anamnez deriz. Bu bilgiler bize yol gösterir. Kuşku duyulan hastalardan bağışıklık sistemini gösteren testler yapılır.Bu testler bize tanı koymaya yardım eder.

TEDAVİ

Terdavide esas amaç hastaların belirtileri ortadan kaldırmaya,korumaya veya tam tedavi etmeye yöneliktir. Bağışıklı sistemi hastalıkları kalıcı ve geçici olabilir. Asıl amaç çocukları sağlıklı büyütmektir. Bu nedenle bağışıklık sistemini destekleyici yaklaşımlar önemlidir.Gerekli durumlarda antibiyotik,immünglobulin,vitamin ve mineraller kullanılabilir.

KAYNAKLAR

1.Development of mucosal immunity in chidren; J.allergy,2012
2.The Oxford Handbook of Poverty and ChidrenDevelopment,2012