Deri iç organları çeşitli kimyasal ve fiziksel faktörlerle hasarlanmaktan koruyan en büyük organdır. Vücut savunmasında ilk basamak olan deri, güneşten kaynaklanan Ultraviole (uv) ışınlarının da hedefidir. Deri Kanseri uv ilişkisi uzun zamandır bilinmektedir. Doğal veya yapay ultarviole kaynakların deri kanseri gelişiminde en önemli karsinojenlerdir.
Güneş ışınları iki çeşittir."Ultraviyole A (UVA) ve Ultraviyole B (UVB). UVA daha derine gidiyor. Derine gittiği için, uzun vadede deri kanserine neden oluyor..."Uv ışınlarının DNA ile teması DNA hasarı ile sonuçlanabilir. Bu hasar onarılmadığı zaman, oluşan değişiklikler kansere dönüşebilir. UVB ise daha çok kızarıklık ve lekeden sorumludur. Uzun vadede UVB de kanserojen etkiler göstermektedir.
Deri kanserinden korunmanın en iyi yolu aşırı güneş ışığından korunmaktır:
Güneş ışınlarının zararlı etkilerinden korunmak için ABCDE olarak kısaltılan bir takım kurallar vardır:
1. A Avoid (Kaçınma): Güneşin ışınlarının en etkili olduğu saat 10.00 ile 15.00 arasında doğrudan güneş ışığından kaçının.
2. B Block (Engelleme):. En iyi korunma şekli savunmadır. Cildiniz bir kez yandığında zarar meydana gelmiş olur, bu nedenle üzerinize yapışmayan bol giysilerle örtünün. Bacak ve kollarınızı örtülü tutun. Sık dokunmuş kumaşlar güneşe karşı en iyi korumayı sağlar. Şemsiye, şapka gibi yardımcılar kullanın. Özellikle kenarı geniş şapkalar yüze ve boyuna gölge sağlar. Uygun güneş gözlüğü kullanmak gerekir
3.C Cover up (Güneş koruyucu sürme): SPF sun protection factor yanı güneşten koruma faktörü UV ışınlarını filtre eden ve zararlarını en aza indirecek son yüz yılın en önemli ürünlerdir. Her cilt tipinin güneşte yanmayarak ve etkilenmeyerek kalabileceği süre farklıdır. Kimileri çok kısa bir sürede güneşe karşı hassasiyet gösterirken, kimisi ise çok uzun süre güneşe karşı dayanaklı olabiliyor. SPF adı verilen ürünler ise güneşe karşı dayanıklılık süresini uzatır, örneğin,SPF koruyucu olmadan güneşte 15 dakikada pembeleşip,kızarıyorsanız,bu süre,SPF 6 ile (6 faktör içeren güneş koruyucu)90 dakikaya uzayacaktır,SPF 10 ile(10 faktor içeren güneş koruyucu)150 dakikaya kadar uzayacaktır,daha doğrusu ne kadar yüksek faktörlü güneş koruyucu kullanırsanız, zararlı etkilere karşı koruma da o kadar uzayacaktır.
* Bileşiminde hem UVA hem UVB koruma içeren ürünleri seçin.UVA cildin derinliğini, UVB cildin yüzeysel tabakasını etkilediğinden, UVA ciltteki tahribatını uzun sürede kırışıklık ve elastikiyet kaybı ve deri kanseri şeklinde,UVB ışınları ise tahribatını kısa sürede güneş yanığı şeklinde gösterir.
*Günlük bakımda en az 15 faktörlü SPF kremler kullanın ,Bu sayede UVB ışınlarını yaklaşık %90 oranında engellenmiş olur. Hassas, allerjik ve açık ten rengine sahip iseniz daha yüksek faktörleri tercih edin. Gene de dermatoloğunuzdan destek almanız en doğrusu olacaktır.
*Uygun dozda uygun miktarda ve belli aralıklarla sürmek gerekir. Yetersiz kullanmak ve ya etki süresi geçtikten sonra yeniden krem sürmemek size gereken yararı gösteremez.
* Makyaj yapıyorsanız; sıra ile nemlendirici, güneş koruyucu ve fondöteninizi uygulayın. Bazı SPF ürünler nemlendirici özelliği taşıdığı gibi bazı nemlendiriciler de güneş koruma faktörü içerebilir. Bir çok zaman hem nemlendirici hem de güneş koruyucu kullanmanız gerekirken zor durumda kaldığınızda her 2 özelliği taşıyan tek ürün de kullanabilirsiniz.
*Su, deniz UV ışınlarını şiddetli yansıtırlar, plajda uzun süre kaldığınızda daha fazla koruyucu kullanın. Sakın gölgede oturduğundan dolayı koruyucu sürmeyi imal etmeyin.
* Ürün seçerken üzerine “water proof”veya”water resistant”yazanları tercih edin.uzun süre suda kaldığınızda,terlediğinizde,güneş koruyucu etkisini kaybedebilir.”water proof”yani suda çıkmama özelliği olanlar terleme ve su ile akmazlar ve etkilerini sürdürürler.
4. D Do not (yapılmaması Gerekenler): Fazla güneş banyosu, solaryum kullanımından kaçınılmalıdır.
5. E Education(Eğitim) : Güneşe maruziyetin zararları ve bunun sonucu oluşabilecek deri hasarlarını kişinin kendi takip edebilmesi konusunda eğitim verilmelidir.
