Atletik veya artistik bir zekâ türünü sözlü veya yazılı bir testle nasıl anlayabilirsiniz? Fevkalâde karmaşık bir şuur ve beden yapısına sahip insanın zekâsı, kâğıt üzerindeki birkaç soruyla veya kısa bir sohbetle ölçülebilir mi? Normal, üstün ve geri zekânın sınırı nedir?

Zekâ testleri akıllıları aptallardan, kabiliyetlileri kabiliyetsizlerden, dengelileri dengesizlerden ayırmıyor. Ancak, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesine bağlı Çocuk Pisikiyatrisi Enstitüsü’nün 1964 yılında yaptığı araştırmalarda Türkiye’de çocukların yüzde 65’inin geri zekalı olduğunu açıkladı. Bunun başlıca sebepleri, iyi beslenmeme, sosyal ve iktisadi şartların kötü olması ve cehalet olduğunu belirtti.

Toplumumuz zeka kavramını sadece matematiksel zeka olarak algılıyor, matematiği iyiyse zeki olduğuna karar veriyor. Üstün zekalı deyince dört basamaklı sayıları aklından çarpabilmek, yazıları tersinden hızla okuyabilmek veya kimsenin çözemediği soruları çözebilmek gibi değişik yetenekler bekleniyor. Ülkemizde çocukların üstün zekalı olup, olmadığı Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Rehberlik Araştırma Merkezleri (RAM) aracılığıyla tanımlanıyor. 

Bilgi güçtür, bazı ülkeler de bu gücü kullanıyor. Çeşitli ülkeler topladıkları dahi beyinleri okullarında kendi amaçları doğrultusunda yetiştiriyor. Yaptıkları testlerde minimum 140 IQ seviyesi aranıyor. Bu dahîler okulunda seçkin profesörler ders veriyor. Bu okullarda öğrenciler not tutmadan, zeka ve mantık jimnastiği yaparak ve yaşayarak öğreniyor. Bazı Türk ailelerin üstün zekalı çocukları da, Türkiye yerine bu ülkelerde eğitim görüyor. Okulun öğrencileri sorulan, teklifleri ve geliştirdikleri teorileriyle profesör hocalarını zor durumlarda bırakıyorlar.

Üstün zekâ ve dâhiliğin sınırı 130 IQ ve üzeridir. Geri zekânın sınırı da 70 IQ ve altıdır. 0 - 25 IQ ağır zekâ geriliğidir (idio). 26 - 50 IQ öğretilebilir geri zekâlılıktır (embesil). 51 - 70 IQ eğitilebilir geri zekâlılıktır (debil). 71 - 80 IQ gerilik sınırı düşük geri zekâlılıktır. Bütün insanların yüzde 7'si bu gruptandır (alıklar, ahmaklar, budalalar vb.). 81 - 89 IQ geri normallerdir, tutuk zekâlılardır. 90 - 110 IQ normallerdir. Bunlar insanların yüzde 50'sini temsil ederler. 111 - 120 IQ zeki normallerdir, ileri zekâlılar da diyebiliriz. 121 - 130 IQ üstün zekâlılardır. 131 - 140 IQ çok üstün zekâlılardır. Bütün insanlar içindeki oranları yüzde 2'dir. 141 - 160 IQ dahîler.