Haber: Mert Osman Erman
Bu, bir dizi sıkıntılı anlaşmazlık, çeşitli Çin yaptırımları ve karşılıklı yabancı müdahale suçlamalarını içeren bir dizi nedenle başlayan bir aradan sonra gerçekleşiyor.
Şimdi her iki taraf da yeniden hedefler belirledi ve uzmanlara göre ziyaretin yolunu açtı.
Geçen ay Çin, üç yıl boyunca ulusal güvenlik suçlamalarıyla gözaltına alınan Çin-Avustralyalı gazeteci Cheng Lei'nin sürpriz bir şekilde serbest bırakılacağını duyurdu. Ayrıca Avustralya ihracatlarına yönelik tarifeleri gözden geçireceğini açıkladı.
Avustralya da Çin'e karşı Dünya Ticaret Örgütü (WTO) nezdinde aldığı önlemleri askıya aldı ve Darwin'deki kritik bir limanın Çin'e kiralanmasına onay verdi.
Ancak analistlere göre, ilişkiyi etkileyen "yapısal sorunlar" değişmedi, çünkü her iki ülke de Pasifik Adaları bölgesinde etki mücadelesi veriyor ve Avustralya savunma pozisyonunu Çin'in askeri yükselişini dengelemek için güncelliyor.
Ve her iki tarafın da sonraki adımları nasıl gördüğü arasında "bazı farklar" olduğu iddia ediliyor.
Elena Collinson, Avustralya-Çin Enstitüsü'nden gelen, Çin yetkililerinin ilişkiyi "daha fazla içerik eklemek" istediklerini söyledi.
"Ancak Avustralya için, bu istikrarın zirvesini temsil ediyor ve şu anda Canberra'nın ilişkinin ulaşmasını istediği kadar iyi," dedi.
'Pekin'e göz kırpma'
Albanese'nin ziyareti, eski Başbakan Gough Whitlam'ın diplomatik ilişkilerin kurulmasının ardından Pekin'e gitmesinin 50. yılını kutluyor.
İlişkinin başlangıcından itibaren, Bay Whitlam'ın ifade ettiği gibi, "karşılıklı fayda" üzerine kurulmuştur. Çin'in ekonomik bir süper güce dönüşmesi, Avustralya'nın demir cevheri, kömür ve gaz gibi ürünlerine büyük talep yaratmıştır.
Bu, Avustralya'nın küresel ekonomik durgunlukları atlatabilmesine yardımcı olmuş ve onlarca yıl kesintisiz büyümeyi desteklemiştir.
Ayrıca güçlü kültürlerarası değişimlere yol açmıştır - günümüzde Avustralya nüfusunun %5.5'i Çinli kökenli olarak kabul edilmektedir.
Çatlaklar 2018 yılında başladı, Avustralya'nın eski hükümeti Çin şirketi Huawei'yi "güvenlik endişeleri" nedeniyle ülkenin 5G ağını kullanmaktan yasakladığında, "ilk darbe" olarak tanımlanabilir.
"Bu, ilk ateş olarak tanımlanabilir," dedi Çin'in Avustralya Büyükelçisi Xiao Qian geçen yıl.
Avustralya, Hong Kong protestolarına Pekin'in baskısını eleştirdi ve Covid-19'un kökenlerine ilişkin bağımsız bir soruşturma çağrısında bulundu ve bu da Pekin tarafından "ekonomik zorlama" olarak adlandırılan bir dönemi tetikledi.
O dönemde, Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian, "Hiçbir ülkenin bizi temelsiz suçlayarak iş yaparak Çin'den fayda sağlamasına izin vermeyeceğiz" demişti.
Bu yılların sonucu, Avustralya'nın Çin'i Hint-Pasifik bölgesinde karşılamaya yönelik uzun vadeli bir taahhüt olarak geniş bir şekilde kabul edilen Aukus güvenlik paktına katılma kararıydı.
Ancak 2022'de iktidara gelen Albanese, hem Avustralya'nın hem de Çin'in ilişkilerde bir ılımanlık ihtiyacı gördüğünü söylüyorlar.
O zamandan beri Avustralya, "Pekin'e göz kırpmayı ve ona vurup ona vurmayı eğlenceli bulmayı" "istikrar" politikasıyla değiştirmiş, Sydney Üniversitesi tarihçisi James Curran'a göre.
Ancak anketler, çoğu Avustralyalının hala Çin'i ortaya çıkan bir askeri tehdit olarak gördüğünü gösteriyor. Prof. Curran, Albanese'nin "zayıflık kokan bir şey yapmaktan endişeli olacağını" söylüyor.
'Koruma çubukları' ve anlaşmazlık noktaları
Albanese'nin Pekin ziyareti, ABD ziyaretinin hemen ardından gerçekleşiyor.
Ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile oturduğunda, "Amerikalılar, Canberra'nın Çin'e karşı yumuşak bir tavrı işaret edebilecek herhangi bir belirtiyi izleyecekler," diyor Collinson.
"Güven ama doğrula," Amerika Başkanı Joe Biden'ın "güvenlik ortamı" içinde Beijing ile "iş yapmaya devam edip edemeyeceği" sorulduğunda verdiği tavsiyeydi. Ancak Albanese, gör
üşmesini "koruma çubukları eklemek" ve iki büyük ordu arasındaki yanlış hesaplamaları önlemeye yardımcı olma fırsatı olarak konumlandırmaya çalıştı.
"Avustralya'nın çıkarına, aynı şekilde Çin'in çıkarına olduğuna inanıyorum ve ben de küresel çıkar için, bu, bir diyalogun olduğu bir ilişkimizin olmasına yardımcı olur," dedi geçen hafta Beyaz Saray'da. "Diyalog, anlayış ve gerilimin çözülmesi ile gelir."
Ancak görüşmelerin devam etmesiyle, halen çözülmesi gereken önemli anlaşmazlıkların bir listesi var.
Çinli yazar Yang Hengjun - sağlığının hızla kötüleştiği söyleniyor - 2019'dan beri Çin'de casusluk suçlamalarıyla hapsedildi ve destekçileri, Albanese'nin serbest bırakılmasını sağlamasını istiyor.
"Çin hükümetinin bir Avustralyalı vatandaşı siyasi rehine olarak tuttuğu bir dönemi normalleştirmek ahlaken savunulamaz," dedi arkadaşı Chongyi Feng BBC'ye.
Ayrıca Pasifik Adaları bölgesindeki etki konusundaki tartışmalar devam ediyor, burada Avustralya uzun süredir bir liderlik rolü oynamaya çalışıyor. Solomon Adaları ile yapılan son Çin güvenlik anlaşması Canberra'da panik yarattı.
Çin tarafından ise, Avustralya'nın savunma pozisyonundaki köklü değişiklik - uzun menzilli füzeler satın alma taahhüdü ile sonuçlanan - dikkatsizce geçmemiş durumda.
Ayrıca ABD-Avustralya askeri ilişkilerinin derinleşmesi, Pekin'in Güney Çin Denizi ve Tayvan üzerindeki iddialarını sürdürdüğü bir dönemde dikkate alınmıştır.
Ancak Bay Whitlam'ın 1973 yılında ifade ettiği gibi "karşılıklı fayda" ihtiyacı değişmedi. Bu da Avustralya'nın alışılmış bir diplomatik ip üzerinde yürümesine neden oluyor.
"Çin hala genel olarak Avustralya'nın refahını destekliyor ve bu sadece güçleniyor," diyor Prof. Curran.
"Ancak pozisyonumuz ABD tarafından ağır bir şekilde etkilenecek... bu yüzden ekonomik çıkar temelinde bir Çin ilişkisi dışında Avustralya için çok az hareket var."
Ve Avustralya, şu anda sessizlik döneminden kaçınmaya çalışacak. Gezi iyi giderse, tüm kalan ticaret engelleri kaldırılabilir - ancak bu noktanın ötesinde Collinson, herhangi büyük açıklamalar beklemiyor.
